„Kuratorzy Wielkopolski i Zachodniopomorski nie analizowali przyczyn niskich wyników egzaminu ósmoklasisty w podległych im województwach. Kurator Zachodniopomorski nie objął części podległych szkół działaniami mającymi podnieść poziom nauczania, co tłumaczył m.in. niedostatkami finansowymi i intelektualnymi rodziców uczniów. Wdrażane przez kuratorów kontrole planowe nie obejmowały całokształtu procesu edukacyjnego w szkołach podstawowych” – punktuje Najwyższa Izba Kontroli, która sprawdziła organizację i funkcjonowanie nadzoru pedagogicznego w województwach: lubuskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim.
Celem kontroli NIK przeprowadzonej w trzech kuratoriach było sprawdzenie, czy podejmowano właściwe i skuteczne działania w ramach nadzoru pedagogicznego w celu poprawy jakości nauczania i efektów kształcenia w publicznych szkołach podstawowych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego w województwie lubuskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim.
Kontrolą objęto okres od 1 września 2021 r. do 31 sierpnia 2023 r. – w tym czasie szefem MEiN był Przemysław Czarnek (PiS), który został ministrem w październiku 2020 r. (wzięto pod uwagę także „dowody sporządzone w latach wcześniejszych, związane z przedmiotem kontroli, a także dane statystyczne”, jeśli ich uwzględnienie było zasadne). „Rozpoczęcie czynności kontrolnych nastąpiło 21 sierpnia 2023 r., a zakończenie kontroli (rozumiane jako data podpisania ostatniego wystąpienia pokontrolnego) miało miejsce 7 listopada 2023 r.” – czytamy w raporcie z kontroli.
Kuratorzy nie diagnozowali przyczyn słabych wyników egzaminu 8-klasisty. Jeden nie wdrażał w szkołach programów naprawczych związanych z pandemią i napływem uchodźców, drugi pomijał część szkół – więcej: https://t.co/swXr8CF4oL
— Najwyższa Izba Kontroli (NIK) (@NIKgovPL) May 10, 2024
Co jeszcze wykazała kontrola?
Oto niektóre ciekawe wnioski:
„Jedynie Zachodniopomorski Kurator Oświaty (ZKO) niezwłocznie dostosowywał plany nadzoru pedagogicznego do zmian w podstawowych kierunkach realizacji polityki oświatowej państwa wprowadzanych przez Ministra Edukacji w trakcie roku szkolnego. Pozostali kuratorzy dostosowywali je z opóźnieniem – rekordowe odnotował Lubuski Kurator Oświaty (LKO), bo dostosował plan na rok szkolny 2022/2023 po 82 dniach od ogłoszenia zmian” – czytamy w komunikacie NIK.
„Żadna z przeprowadzanych przez kuratorów kontroli planowych nie obejmowała swoim zakresem przebiegu procesów kształcenia czy oceny uzyskiwanych w szkołach podstawowych efektów działalności dydaktycznej, w tym stosowanych metod i form nauczania, kwestii doskonalenia zawodowego nauczycieli, organizacji wewnątrzszkolnego nadzoru pedagogicznego” – informuje Izba.
Okazuje się, że kuratorzy nie analizowali np. przyczyn niskich wyników egzaminu ósmoklasisty w podległych im województwach, a szkoły zostały pozostawione same sobie.
Wyniki egzaminów ósmoklasisty w województwach: zachodniopomorskim, lubuskim i wielkopolskim odbiegają od średniej krajowej co najmniej od 2020 roku. Kuratorzy w tych regionach – choć mają informacje w tym zakresie – nie podejmowali odpowiednich działań – wynika z kontroli NIK. Ewentualne interwencje kuratorów następowały dopiero po interwencji rodziców i opiekunów uczniów.
Dyrektorzy 15 skontrolowanych szkół również nie sprawowali skutecznego nadzoru pedagogicznego – ocenia NIK. Znaczące polepszenie wyników egzaminu ósmoklasisty odnotowano tylko w pięciu szkołach.
W komunikacie Izby czytamy, że mając na uwadze nieskuteczność funkcjonującego nadzoru pedagogicznego oraz konieczność poprawy jego efektywności mierzonej wynikami egzaminu ósmoklasisty, NIK we wnioskach pokontrolnych wskazuje na potrzebę:
>> polecenia dyrektorom publicznych szkół podstawowych opracowywania programów i harmonogramów poprawy efektywności kształcenia, w każdym przypadku potwierdzającym utrzymywanie się niedostatecznych efektów kształcenia;
>> uwzględniania w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego wyników oceny efektywności dydaktycznej oraz diagnozy niepowodzeń;
>> zalecenia dyrektorom szkół sporządzania planów nadzoru pedagogicznego z uwzględnieniem kryteriów/ wskaźników umożliwiających dokonanie oceny stopnia realizacji zaplanowanych w nich działań.
We wnioskach adresowanych do Wielkopolskiego i Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty NIK wskazuje na potrzebę „podjęcia systemowych działań mających na celu poprawę efektywności kształcenia w publicznych szkołach podstawowych, w tym wyników egzaminu ósmoklasisty”.
Dyrektorzy publicznych szkół podstawowych, według NIK, powinni natomiast:
>> uwzględniać w planach nadzoru pedagogicznego zmian podstawowych kierunków realizacji polityki oświatowej państwa wprowadzonych w ciągu roku szkolnego;
>> rzetelnie planować działania w zakresie nadzoru pedagogicznego uwzględniających możliwości jego wykonania;
>> na bieżąco informować kadrę pedagogiczną o prowadzonych w szkole działaniach kuratora oświaty na rzecz poprawy jakości nauczania i efektywności kształcenia.
(GN)
Kuratoria a pomoc uczniom w zakresie zdrowia psychicznego. Szokujące dane z kontroli