Od północy w środę 15 lutego wszyscy zainteresowani mogą sprawdzić swoje rozliczenia podatku PIT. A tym samym przekonać się czy i ewentualnie w jakim stopniu zmiany podatkowe „Polskiego Ładu” uderzyły ich po kieszeni. Nauczyciele są grupą zawodową szczególnie zainteresowaną tegorocznym rozliczeniem podatków.
Bo to właśnie od rozliczenia wypłacanych „z góry” wynagrodzeń nauczycieli w pierwszych dniach stycznia 2022 r. rozpoczął się upadek czołowego rządowego programu (promowanego osobiście przez premiera Mateusza Morawieckiego i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego) zmian w podatkach pod nazwą „Polski Ład”.
Reforma podatkowa miała przynieść korzyści zdecydowanej większości podatników, tymczasem – na przykładzie wynagrodzeń wypłacanych nauczycielom – okazało się, że jest dokładnie odwrotnie.
Zmiany podatkowe wprowadzone w ramach Polskiego Ładu od stycznia ub.r. dewastowały wynagrodzenia nauczycieli. W efekcie likwidacji odliczenia składki zdrowotnej od podatku, a także niejasnych i sprzecznych przepisów dotyczących rozliczenia tzw. ulgi dla klasy średniej oraz kwoty wolnej od podatku, wynagrodzenia nauczycieli “na rękę” były niższe od tych, które otrzymywali w 2021 r. Pomimo zapewnień m.in. premiera Mateusza Morawieckiego, że wszyscy poszkodowani pracownicy otrzymają wynagrodzenie w dotychczasowej wysokości, nauczyciele co miesiąc tracili pieniądze.
W “Głosie” opisywaliśmy m.in. jak w efekcie zmian Polskiego Ładu nauczyciele nie tylko zostali pozbawieni wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, a wręcz musieli do nich… dopłacić. “Głos” otrzymał pasek nauczycielki z Rawicza, która za 18 godzin ponadwymiarowych powinna otrzymać wynagrodzenie w wysokości 986 zł, ale potrącono jej aż 1148 zł. Co oznacza, że… musiała dopłacić 162 zł! Kwotę tę potrącono nauczycielce z marcowej pensji. Działo się tak, ponieważ nie dość, że ta część wynagrodzenia nie była objęta możliwością zastosowania kwoty wolnej od podatku, to jeszcze trzeba od niego odprowadzić składkę zdrowotną.
W lutym 2022 r. Związek Nauczycielstwa Polskiego przeprowadził badanie ankietowe dotyczące nowego systemu podatkowego oraz jego wpływu na pensje nauczycieli. W badaniu wzięło udział ponad 12 tys. respondentów. 47,2 proc. wskazało, że ich wynagrodzenie za styczeń (bez godzin ponadwymiarowych) uległo zmniejszeniu w stosunku do wynagrodzenia pobieranego przed wprowadzeniem Polskiego Ładu. W większości nie otrzymali oni zwrotu utraconego wynagrodzenia (33,2 proc.). W styczniu 2022 r. uległo również zmniejszeniu wynagrodzenie nauczycieli za jedną godzinę ponadwymiarową – tak wskazało 40,1 proc. respondentów.
ZNP już 5 stycznia 2022 r. wystąpił do premiera Mateusza Morawieckiego o niezwłoczne wprowadzenie rozwiązań prawnych zapobiegających negatywnym skutkom tzw. Polskiego Ładu, które uderzają w pracowników oświaty. Według Związku, “na skutek rozwiązań zawartych w tzw. Polskim Ładzie od dnia 1.01.2022 r. nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni zatrudnieni u dwóch lub więcej pracodawców otrzymują wynagrodzenie zaniżone od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych miesięcznie w odniesieniu do wynagrodzenia z grudnia 2021 r.”.
Rząd i Sejm kilkakrotnie zmieniał przepisy dotyczące rozliczenia podatków.
Premier odwołuje Polski Ład. W tym roku mają obowiązywać dwa systemy podatkowe
Jaki przyniosło to efekt w praktyce? O tym przekonamy się już o północy w nocy z wtorku na środę. Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) już po raz piąty udostępni usługę Twój e-PIT. To jedna z najpopularniejszych e-usług polskiej administracji.
„W usłudze Twój e-PIT na podatników czekają zeznania wypełnione na podstawie danych, które posiada administracja skarbowa. Rozliczenie za 2022 r. zostało przygotowane dla ponad 24 mln podatników” – czytamy w komunikacie Ministerstwa Finansów.
W ramach usługi będą udostępnione zeznania podatkowe:
* PIT-37 i PIT-38 (najczęściej wypełniane),
* PIT-28 oraz PIT-36 z wyłączeniem przychodów z działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej,
* oświadczenie PIT-OP o przekazaniu 1,5 proc. podatku organizacji pożytku publicznego,
* nowością będzie PIT-DZ – informacja o danych dzieci uprawniających do ulgi dla rodzin 4+.
W zeznaniu przygotowanym w usłudze uwzględnione są:
* informacje od płatników, w tym również zwolnienia z PIT dla osób do 26 roku życia, dla rodzin 4+, dla pracujących seniorów, dla osób powracających z zagranicy, odliczenia z tytułu składek członkowskich na rzecz związków zawodowych;
* informacje będące w posiadaniu KAS takie jak: dane podatnika i jego mikrorachunek podatkowy, ulga na dzieci.
Jak poinformował resort finansów, Twój e-PIT działa przez całą dobę i można z niego korzystać na dowolnym urządzeniu podłączonym do internetu. Dostęp do usługi możliwy jest wyłącznie w e-Urzędzie Skarbowym (e-US), na stronie podatki.gov.pl.
Do e-Urzędu Skarbowego można zalogować się Profilem Zaufanym (PZ), e-Dowodem, poprzez bankowość elektroniczną lub aplikację mObywatel. Dodatkowo do samej usługi Twój e-PIT będzie można zalogować się także danymi podatkowymi podając:
* PESEL (albo NIP i datę urodzenia),
* kwotę przychodu z rozliczenia za 2021 r.
* kwotę przychodu z jednej z informacji od płatników za 2022 r. (np. z PIT-11 od pracodawcy) którą trzeba potwierdzić kwotą nadpłaty/podatku do zapłaty z rozliczenia na 2021 r.
Podatnicy, którzy otrzymali informację od organu rentowego (PIT-40A) i w 2021 r. nie rozliczali się samodzielnie, powinni podać kwotę do zapłaty z PIT-40A.
„Do 2 maja 2023 r. (30 kwietnia to niedziela) podatnicy mogą zweryfikować i zmodyfikować lub zatwierdzić swoje rozliczenia w usłudze Twój e-PIT. Jeżeli podatnik nie złoży samodzielnie zeznania PIT-37 i PIT-38 za 2022 r., to z upływem 2 maja zostanie ono automatycznie zaakceptowane. Dzięki temu PIT będzie złożony w terminie nawet jeżeli podatnik nie podejmie żadnych działań. Zeznania PIT-28 i PIT-36 nie zostaną automatycznie zaakceptowane 2 maja, ponieważ w zdecydowanej większości wymagają one uzupełnienia ze strony podatnika” – czytamy w komunikacie MF.
I dalej: „Podatek hipotetyczny będzie wyliczany automatycznie, po złożeniu przez podatnika zeznania. Nie będzie to wymagało od podatników żadnej dodatkowej aktywności. Do obliczenia hipotetycznego podatku będą wykorzystywane wyłącznie te dane, które podatnik wskazał w deklaracji PIT. Pod uwagę będą brane wszystkie podane przez podatnika ulgi i preferencje”.
ZNP interweniuje u premiera w sprawie negatywnego wpływu tzw. Polskiego Ładu na pensje w oświacie
Jeżeli obliczony przez KAS hipotetyczny podatek należny będzie niższy od podatku należnego wykazanego przez podatnika w zeznaniu, to urząd skarbowy wyśle do podatnika informację o wystąpieniu różnicy i wysokości kwoty do zwrotu. Informacja taka trafi do podatnika w ciągu 21 dni od dnia złożenia zeznania. KAS wyśle pismo pocztą albo przez e-Urząd Skarbowy (jeżeli podatnik zgodził się na taką formę korespondencji). Urząd skarbowy będzie informował tylko tych podatników, u których faktycznie wystąpi różnica.
Podatnicy sami będą też mogli sprawdzić ile wyniósł ich hipotetyczny podatek należny i czy mogą się spodziewać z tego tytułu zwrotu. Będą mogli to zrobić przy użyciu opracowywanego przez MF kalkulatora, który będzie dostępny na stronie podatki.gov.pl.
Podatnik korzystający z usługi będzie mógł też uzupełnić zeznanie przygotowane dla niego przez KAS i uwzględnić przysługujące mu odliczenia np. darowizny, ulgę rehabilitacyjną, ulgę na internet, ulgę termomodernizacyjną, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) czy odliczenie wydatków mieszkaniowych.
Przez Twój e-PIT można też zadeklarować przekazanie 1,5 proc. swojego podatku dla dowolnie wybranej Organizacji Pożytku Publicznego. Podatnik, który korzystał z tej możliwości w roku ubiegłym będzie miał wstawiony w zeznaniu PIT za 2022 r. nr KRS organizacji, którą ostatnio wspierał (o ile jest ona nadal uprawiona do otrzymywania 1,5 proc. podatku), ale może tę organizację zmienić.
„W rozliczeniu PIT za 2022 r. podatnik nie będzie uwzględniał tzw. ulgi dla klasy średniej, która została uchylona 1 lipca ub. r. Dla niektórych podatników rozliczenie z tą ulgą może okazać się korzystniejsze. Aby żaden podatnik nie stracił na likwidacji ulgi dla klasy średniej, naczelnik urzędu skarbowego, po złożeniu przez podatnika zeznania, obliczy hipotetyczny podatek należny z jej uwzględnieniem” – poinformował resort finansów.
Deklarację PIT będzie można także wypełnić w formie papierowej i wysłać pocztą lub złożyć bezpośrednio w urzędzie skarbowym. W tym roku po raz pierwszy podatnicy będą mogli złożyć PIT w dowolnym z 380 urzędów skarbowych (z wyłączeniem wyspecjalizowanych urzędów), niezależnie od miejsca zamieszkania czy prowadzenia działalności.
Podatnicy, którzy rozliczą się elektronicznie, w tym przez usługę Twój e-PIT, otrzymają zwrot podatku w skróconym czasie – do 45 dni. W przypadku zeznań papierowych termin zwrotu wynosi do 3 miesięcy.
W usłudze Twój e-PIT podatnicy, którym z rozliczenia PIT wyniknie podatek do zapłaty, będą mieli wskazany swój mikrorachunek podatkowy tak, by dokonać płatności online. W przypadku, gdy zeznanie z którego wynika podatek do zapłaty, zostanie zaakceptowane automatycznie w usłudze Twój e-PIT, urząd skarbowy w terminie miesiąca od dnia upływu terminu płatności, wyśle podatnikowi informację o kwocie podatku do zapłaty.
(PS, GN)