81. rocznica Powstania Warszawskiego. Jak co roku oddajemy hołd walczącym bohaterom i czcimy pamięć ofiar cywilnych

1 sierpnia Warszawa tradycyjnie zatrzyma się o godzinie „W”, aby oddać hołd bohaterom powstańczego zrywu z 1944 roku. Jak co roku, w Warszawie i wielu miastach w całej Polsce o godz. 17 odezwą się syreny alarmowe i zatrzyma się ruch uliczny, pod tablicami zapłoną znicze i złożone zostaną kwiaty. Nie zabraknie oczywiście oficjalnych obchodów państwowych.

Tegoroczna hasło obchodów Powstania Warszawskiego brzmi „Dziel się pamięcią, bo zniknie”. Każdego roku w rocznicy bierze udział coraz mniej osób, które przeżyły tamte dramatyczne chwile w stolicy. Według danych Muzeum Powstania Warszawskiego obecnie żyje jeszcze 292 uczestników Powstania Warszawskiego.

Przypomnijmy, że 1 sierpnia jest świętem państwowym. Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego jest obchodzony od 2010 roku 1 sierpnia w rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Święto zostało ustanowione 9 października 2009 roku z inicjatywy prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.

„Święto ustanawia się w hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego – tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków” – napisano m.in. w preambule.

Wybuch Powstania Warszawskiego to jedna z najważniejszych dat w historii Polski. 1 sierpnia 1944 r. ok. 30 tys. żołnierzy polskiego podziemia wypowiedziało w Warszawie bitwę przeważającym siłom niemieckim.

W godzinę „W” do walki ruszyło (według różnych szacunków) od 23 do 32 tys. żołnierzy. Tylko niewielka część miała doświadczenie bojowe. W sumie, w czasie 63 dni Powstania Warszawskiego walczyło w nim ok. 50 tys. powstańców.

Już pierwszego dnia Powstania żołnierzom rozpaczliwie brakowało uzbrojenia, walczący mieli do dyspozycji niemal wyłącznie broń ręczną – 2629 karabinów, 3846 pistoletów, 657 pistoletów maszynowych, 145 ręcznych karabinów maszynowych, 47 ciężkich karabinów maszynowych, 29 karabinów przeciwpancernych i granatników, 16 moździerzy i granatników oraz 2 działka przeciwpancerne. W magazynach AK znajdowała się amunicja jedynie na 2-3 dni walki.

Hitler skierował też do stolicy jednostki mające za zadanie wymordowanie ludności cywilnej Warszawy pod dowództwem Heinza Reinefartha, Oskara Dirlewangera i Bronisława Kamińskiego. Już w pierwszych dniach Powstania przeprowadziły one „rzeź Woli”, w efekcie której zamordowano ok. 60 tys. mieszkańców tej dzielnicy stolicy – głównie kobiet, osób starszych i dzieci. „Rzeź Woli” to jedna z największych zbrodni ludobójstwa w czasie II wojny światowej.

Po 63 dniach walki Powstanie skapitulowało. Wystąpienie zbrojne w stolicy kosztowało życie 16 tys. poległych powstańców oraz ok. 180 tys. cywilów. Forsujące Wisłę oddziały 1 Armii Wojska Polskiego straciły dodatkowo 5,5 tys. żołnierzy w czasie walk o Pragę i o przyczółki na lewym brzegu Wisły.

Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono ze zniszczonego miasta, które po powstaniu Niemcy niemal całkowicie zburzyli.

W rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego nie wolno zapominać o poświęceniu i ofierze tysięcy polskich nauczycieli. Także i oni prowadzili konspiracyjną walkę w trudnych i najtrudniejszych dniach niemieckiej okupacji.

Co roku przypominamy w Głosie, że w Powstaniu Warszawskim brali udział członkowie ZNP/TON. A w gmachu Związku na warszawskim Powiślu stacjonowało III Zgrupowanie “Konrad” Armii Krajowej.

W Powstaniu Warszawskim walczyło i zginęło wielu nauczycieli, także członków ZNP/TON. Przypominamy nasze publikacje

W ostatnich dniach powstania od niemieckiej bomby zginął (jako ofiara cywilna) ostatni przedwojenny prezes ZNP Zygmunt Nowicki, jeden z przywódców Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Nasze publikacje na temat powstania  można znaleźć poniżej, a także w naszym serwisie historycznym https://glos.pl/tag/nasza-historia.

Muzeum Powstania Warszawskiego organizuje oficjalne obchody 81. rocznicy wybuchu powstania, w programie są spotkania z powstańcami i ich rodzinami, wystawy, koncerty spektakl, gra miejska i Marsz Pamięci.

Szczegółowy program obchodów 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego dostępny jest tutaj

(GN)

Bohaterowie walczącej stolicy. Nauczyciele i związkowcy w Powstaniu Warszawskim – w 80. rocznicę zrywu

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Dr Piotr Wierzbicki: Pamiętajmy o nauczycielach z ZNP w AK