Nauczyciel przed wojną był traktowany dosyć wysoko pod każdym względem, jeżeli chodzi o prestiż, o wynagrodzenie. Pamiętam, że nauczyciel to był „ktoś” w środowisku. Żeby zostać nauczycielem marzyłam już od dziecka – opowiada Krystyna Latecka z sekcji emerytów i rencistów w Olkuszu (w ZNP od 1950 roku). To tylko jeden z głosów w filmie „ZNP WCZORAJ I DZIŚ – 115 lat Okręgu Małopolskiego”, który opowiada historię polskiej edukacji związaną z ZNP i pokazuje jak Związek funkcjonuje współcześnie.
„Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś o historii i dniu dzisiejszym Związku Nauczycielstwa Polskiego – powinieneś obejrzeć koniecznie!” – tak do odtworzenia 25-minutowego filmu zachęca Okręg Małopolski ZNP. Występują w nim m.in. nauczyciele, prezes Okręgu i prezesi Oddziałów, członkowie ZNP i historycy – badacze dziejów polskiej edukacji.
W czasach zaborów nauczyciele zakładali organizacje, bo chcieli być silniejsi w walce o polską szkołę. Jedna z nich – Związek Nauczycieli Ludowych – powstała 1 października 1905 r. w Pilaszkowie koło Łowicza. W ubiegłym roku minęło 115 lat od narodzin organizacji, która stała się zalążkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Początki ZNP są nierozerwalnie związane z walką nauczycieli o prawo do nauczania w języku polskim.
ZNP jako Tajna Organizacja Nauczycielska działał w konspiracji pod okupacją niemiecką i sowiecką. TON prowadziła m.in. tajne nauczanie i dzięki temu polska szkoła przetrwała w podziemiu czas wojny.
Dzisiaj ZNP jest największym związkiem branżowym w Polsce. W całym kraju zrzesza 240 tys. członków. Należy m.in. do Międzynarodówki Edukacyjnej i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.
(JK, GN)
Fot: Screen