W środę 6 września br. wchodzi w życie nowelizacja Karty Nauczyciela. Wprowadza m.in. emerytury stażowe

W środę 6 września wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy Karta Nauczyciela i niektórych innych ustaw. Nowelizacja zmienia oprócz Karty m.in. ustawę – Prawo oświatowe i 17 innych aktów prawnych. To właśnie w ramach tej nowelizacji wprowadzono emerytury stażowe dla nauczycieli (pierwsi nauczyciele będą mogli skorzystać z nich dopiero od 1 września 2024 r.) oraz zawieszenie limitów ponadwymiarówek w szkołach średnich (w roku szkolnym 2023/2024).

„Głównym celem ustawy jest doprecyzowanie i uzupełnienie rozwiązań wprowadzonych ustawą z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, którą dokonano szeregu istotnych zmian w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, w szczególności w zakresie oceny pracy oraz awansu zawodowego nauczycieli. Ponadto ustawa zmienia osiemnaście innych ustaw” – czytamy m.in. w informacji w sprawie ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Rzeczywiście, w ustawie poprawiono niektóre absurdy i luki w tzw, reformie awansu zawodowego i oceny pracy. Ale nowelizacja dotyczy także innych istotnych dla nauczycieli kwestii.

Jakie zmiany w przepisach wchodzą w życie 6 września 2023 r?

>> EMERYTURY STAŻOWE. To nie jest powrót wcześniejszych emerytur z art. 88 KN, co obiecywał minister edukacji. Emerytury stażowe reguluje nowy art. 88a Karty. Nowe rozwiązanie emerytalne będzie przysługiwać tylko części nauczycieli spełniających ustawowe warunki. Autorzy ustawy określili niezbyt korzystne warunki korzystania z tych emerytur (niekorzystanie obliczana wysokość świadczenia, zakaz pracy w szkole bez zgody kuratora i w wymiarze większym niż 1/2)

>> DODATKOWE LOKALIZACJE. Od 6 września jednostki samorządu terytorialnego mogą, po uzyskaniu opinii kuratora oświaty, tworzyć dodatkowe lokalizacje prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych (na poziomie liceum, technikum lub branżowej szkoły I stopnia).

>> WIĘCEJ PONADWYMIARÓWEK. Również od środy obowiązują przepisy, w myśl których w tym roku szkolnym nauczycielowi w szkole ponadpodstawowej mogą być przydzielone, za jego zgodą, godziny ponadwymiarowe w wymiarze wyższym niż określony w art. 35 ust. 1 Karty nauczyciela.

>> GODZINY DOSTĘPNOŚCI. Zmiany dotyczą też tzw. godzin czarnkowych, czyli godzin dostępności nauczyciela w szkole. Obecnie była to jedna godzina tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – jedna godzina w ciągu dwóch tygodni. Teraz w przypadku nauczycieli prowadzących zajęcia z uczniami w wymiarze niższym niż sześć godzin tygodniowo, wymiar dostępności nauczyciela w szkole ustalał dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb (wymiar nie wyższy niż jedna godzina na dwa tygodnie).

Zmiany dotyczące oceny pracy i awansu

Ponadto nowelizacja doprecyzowuje, za jaki jest dokonywana ocena pracy nauczyciela mianowanego, który zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego. Zgodnie z nowymi przepisami oceny tej dokonuje się za okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny, z tym że do okresu tego nie wlicza się okresów usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy, trwających dłużej niż 3 miesiące.

Doprecyzowane zostały też kwestie możliwości odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela przez osobę nieposiadającą przygotowania pedagogicznego rozpoczynającą pracę w szkole. Nauczyciel początkujący zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami oraz nauczyciel zatrudniony w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć na podstawie art. 10 ust. 3 odbywają przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 3 lat i 9 miesięcy albo  (2 lat i 9 miesięcy).

Nauczyciele kontraktowi z długoletnim stażem pracy w zawodzie, którzy chcą ubiegać się o stopień mianowanego na starych zasadach (w okresie przejściowym) będą mogli sami zdecydować czy chcą odbywać staż w wymiarze  skróconym do dziewięciu miesięcy czy w „zwykłym” wymiarze roku i dziewięciu miesięcy. Warunki: posiadanie przed 1 września 2022 r. co najmniej 10-letniego stażu pracy w szkole i nierozpoczęcie przed 1 września stażu na nauczyciela mianowanego.

Silniejszy kurator oświaty

Zmieniają się też przepisy dotyczące powoływania zespołów przez jednostki samorządu terytorialnego. Połączenie w zespół lub włączenie do zespołu szkoły lub placówki niebędącej szkołą może nastąpić po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty.

Wzmocniony został nadzór nad szkołami i placówkami niepublicznymi. Teraz organ sprawujący nadzór pedagogiczny może polecić osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę niezwłoczne umożliwienie wykonania czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce. Wykonywanie w niepublicznej szkole lub placówce czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego powinno rozpocząć się nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania polecenia.

 Jakie przepisy wejdą w życie w innych terminach?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów:

>> modyfikujących zasady uzyskania przez uczelnię pozwolenia na utworzenie studiów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym, które mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia;

>>  doprecyzowujących zasady pobierania opłaty za przeprowadzenie postępowania w sprawie o nadanie stopnia doktora oraz składania pozytywnej opinii promotora na zakończenie kształcenia doktoranta w szkole doktorskiej, a także usuwających zakaz dla doktoranta bycia zatrudnionym jako nauczyciel akademicki albo pracownik naukowy, które mają wejść w życie 1 października 2023 r.;

>>  modyfikujących sposób naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych nauczycieli, regulujących możliwość otrzymania urzędowego poświadczenia znajomości języka polskiego jako obcego bez konieczności zdania egzaminu, a także zwiększających wysokość rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej przeznaczonej na wypłatę odpraw emerytalnych dla nauczycieli, które mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 r.;

>> określających warunki umożliwiające nauczycielowi przejście na emeryturę stażową od dnia 1 września 2024 r., a także przepisu przyznającego nauczycielowi zatrudnionemu w publicznej i niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, które mają wejść w życie z dniem 1 września 2024 r.;

>> modyfikujących warunki ubiegania się studenta o stypendium socjalne, które mają wejść w życie z dniem 1 października 2024 r.

(GN)

Emerytury stażowe: Sejm odrzucił korzystne dla nauczycieli poprawki

Emerytury stażowe od września 2024 r. Prezydent podpisał zmiany w Karcie