2 października 1944 r. przedstawiciele Komendy Głównej AK podpisali w Ożarowie akt kapitulacji. Powstanie Warszawskie kosztowało życie co najmniej 150 tys. cywilów i 18 tys. powstańców i skończyło się – na rozkaz Hitlera – wysiedleniem całej ludności i zburzeniem miasta. W środę obchodzimy Dzień Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy.
80 lat temu, po 63 dniach heroicznych walk powstańczych, przedstawiciele KG AK płk Kazimierz Iranek-Osmecki „Jarecki” i ppłk Zygmunt Dobrowolski „Zyndram” podpisali w kwaterze SS-Obergruppenfuehrera Ericha von dem Bacha-Zelewskiego w dworze Reicherów w Ożarowie Mazowieckim układ o zakończeniu działań wojennych w Warszawie.
Niemieckie dowództwo zażądało, by Warszawę opuścili nie tylko powstańcy, ale także wszyscy mieszkańcy. Niemcy wypędzili z miasta ok. 500 tys. cywilów – mieszkańców Warszawy.
Wobec wyczerpania możliwości kontynuacji walki i braku nadziei na pomoc z zewnątrz, wieczorem 𝟮 𝗽𝗮𝘇́𝗱𝘇𝗶𝗲𝗿𝗻𝗶𝗸𝗮 𝟭𝟵𝟰𝟰 𝗿. 𝘀𝘁𝗿𝗼𝗻𝗮 𝗽𝗼𝗹𝘀𝗸𝗮 𝘇𝗱𝗲𝗰𝘆𝗱𝗼𝘄𝗮ł𝗮 𝘀𝗶𝗲̨ 𝗽𝗼𝗱𝗽𝗶𝘀𝗮𝗰́ 𝘂𝗸ł𝗮𝗱 𝗸𝗮𝗽𝗶𝘁𝘂𝗹𝗮𝗰𝘆𝗷𝗻𝘆 💔
Zgodnie z postanowieniami… pic.twitter.com/9havHMijtr
— MuzeumPowstania1944 (@1944pl) October 2, 2024
W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. odniosło rany. Straty wśród ludności cywilnej wynoszą co najmniej 150 tys. osób. Straty niemieckie szacuje się na 15-25 tys. zabitych i rannych.
Do niemieckiej niewoli trafiło ponad 15 tys. powstańców, w tym ok. 2 tys. kobiet. Do oficerskich obozów jenieckich (oflagów) na terenie III Rzeszy trafiło dowództwo AK, z gen. Komorowskim „Borem”, gen. Pełczyńskim „Grzegorzem” i gen. Chruścielem „Monterem”.
Niemieckie jednostki do 16 stycznia 1945 r. zburzyły setki budynków i zrabowały, co pozostało. Historycy szacują, że zabudowa Warszawy została zniszczona w ok. 80 procentach. Największe straty poniosły centralne rejony stolicy – Stare Miasto, Śródmieście, Wola i Ochota.
Po kapitulacji w mieście, w piwnicach, na strychach ocalałych budynków Śródmieścia, Ochoty i Żoliborza ukrywało się około tysiąca osób – zwanych „warszawskimi Robinsonami”. Część z nich stanowili Żydzi, którzy w mieście pozostali w obawie przed niemieckimi represjami. Wśród nich był m.in. kompozytor i pianista Władysław Szpilman.
W środę w stolicy odbędą się uroczystości upamiętniające kapitulację powstania warszawskiego. Ich głównym punktem będzie zgaszenie symbolicznego ognia pamięci na Kopcu Powstania Warszawskiego, który płonął przez ostatnie 63 dni. Podczas uroczystości zostaną wręczone również medale okolicznościowe upamiętniające 80. rocznicę Powstania Warszawskiego.
Wanda Traczyk – Stawska odbierze medal „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej”
W Muzeum Warszawy Wanda Traczyk-Stawska, żołnierka AK ps. „Pączek”, uczestniczka Powstania Warszawskiego, pedagog specjalny i nauczycielka z ponad 30- letnim stażem, Przyjaciel Szkoły 2022 oraz inicjatorka powstania Izby Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy, odbierze medal „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej”
„Jestem od 1947 roku w czynnej służbie – mam obowiązek żeby ten cmentarz wołał na cały świat >>Nigdy więcej wojny<<. Bo wojna jest największą tragedią dla ludzkości, szczególnie dla ludności cywilnej. Najważniejsza jest ich osłona przed samolotami, podczas walk w mieście. Trzeba szanować cywilów, bo oni nam bardzo pomagali – podkreśla Wanda Traczyk-Stawska.
Więcej na temat uroczystości można przeczytać na stronie Muzeum tutaj
(GN)
Fot: gov.pl (pomnik Polegli-Niepokonani)
Radosław Potrac, Nauczyciel Roku 2023: Spotkania z powstańcami zawsze dają olbrzymią moc i energię
Sejm przyjął uchwałę w 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego
Wanda Traczyk-Stawska odebrała Międzynarodowy Order Uśmiechu. Gratulujemy!