94 proc. ankietowanych nauczycieli polonistów uważa, że czytanie literatury może być jednym ze sposobów kształtowania wśród uczniów postaw proekologicznych. 72 proc. uznaje, że edukacja dotycząca kryzysu klimatycznego w szkołach nie jest wystarczająca – wynika z raportu badaczek Uniwersytetu Śląskiego.
Raport pt. „Poloniści wobec zmian klimatu” opracowały dr Magdalena Ochwat i dr Anna Guzy z Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Powstał on przy współpracy z Europe Direct Śląskie w ramach projektu wyszehradzkiego VF „Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje”, realizowanego wraz z zagranicznymi partnerami.
Badania pokazały, że nauczyciele poloniści zdają sobie z tego świetnie sprawę – aż 93,33 proc. respondentów uznaje, że czytanie literatury i innych tekstów kultury może być jednym ze sposobów kształtowania wśród uczniów odpowiedzialnych postaw proekologicznych. Zdaniem 71,67 proc. badanych nauczycieli edukacja dotycząca kryzysu klimatycznego w szkołach nie jest wystarczająca. Tylko 20 proc. ankietowanych zauważa, że w używanym na lekcjach podręczniku znajdują się tematy związane z edukacją dla klimatu.
📖Czy literatura może uczyć postaw proekologicznych?🌱 Oczywiście, że tak! 💪Badania pokazały, że nauczyciele poloniści zdają sobie z tego świetnie sprawę!🤓#klimat #literaturan
🗂 https://t.co/ZcZV2OuwA8— Uniwersytet Śląski (@USinKatowice) September 28, 2021
Ponad 50 proc. respondentów przyznało, że na lekcjach języka polskiego nie ma czasu na realizowanie tematów związanych z edukacją dla klimatu. Natomiast według 90 proc. badanych poloniści (obok nauczycieli przedmiotów przyrodniczych) powinni także czuć się odpowiedzialni za kształtowanie postaw proekologicznych u uczniów.
Nauczyciele zwracają uwagę na to, że najważniejszym działaniem ośrodków akademickich, które mogłyby wspomóc działania polonistów dotyczące edukacji dla klimatu, jest wprowadzanie zajęć z tego zakresu do siatki zajęć dydaktycznych.
Z kolei Ministerstwo Edukacji i Nauki powinno uwzględnić w podstawie programowej przedmiotu język polski treści związane z edukacją dla klimatu, wpisać na listę lektur tekstów podejmujących tematykę proekologiczną oraz zalecać w podstawie programowej korelację między przedmiotami.
Nauczyciele poloniści w ankietach zaproponowali także pomysły na ekolekturę – np. „Ludzi bezdomnych” czytać jako krytykę rabunkowej gospodarki oraz wprowadzić do dyskusji na temat sprawiedliwej transformacji i produkcji ubrań w dzisiejszych fabrykach, natomiast „Przedwiośnie” – mit o szklanych domach – traktować jako miejsce na poruszanie wątków budownictwa pasywnego.
W badaniu prowadzonym od stycznia do 15 września 2021 r. wzięło udział 234 nauczycieli, 120 ankiet zostało w pełni wypełnionych i poddanych szczegółowej analizie. Zdecydowana większość ankietowanych to nauczyciele dyplomowani. Respondenci pochodzili niemalże z całej Polski – z 15 województw, ale najsilniej reprezentowane były województwa: śląskie, podkarpackie, mazowieckie, małopolskie oraz świętokrzyskie.
(JK, GN)
Apel ZNP, EI i EARTHDAY.ORG. Walka ze zmianami klimatycznymi musi mieć edukacyjną twarz