Ponad 60 proc. uczniów uznawało strajk nauczycieli za słuszny w momencie jego rozpoczęcia, lecz poparcie dla protestu topniało – tak wynika z badania przeprowadzonego przez Edukacyjną Fundację im. prof. Romana Czerneckiego EFC wśród licealistów a zarazem stypendystów i stypendystek Programu Stypendialnego Horyzonty. Sondaż został przeprowadzony w czasie strajku w grupie dwustu uzdolnionych uczniów z małych miejscowości.
W momencie rozpoczęcia protestu większość stypendystów i stypendystek popierała strajk nauczycieli – 38 proc. badanych zadeklarowało zdecydowane poparcie, kolejne 24 proc. – poparcie umiarkowane. Tylko 7 proc. zdecydowanie nie popierało strajku.
W chwili zawieszenia, strajk popierało zdecydowanie tylko 21 proc. badanych, a kolejne 17 proc. deklarowało umiarkowane poparcie. Wzrosła liczba osób zdecydowanie nie popierających akcji strajkowej – 14 proc. Źle nastawieni do akcji strajkowej byli przede wszystkim maturzyści, którzy obawiali się, że egzamin dojrzałości nie odbędzie się w terminie.
Wśród rodziców badanych licealistów poparcie to już od początku było niskie. Zdecydowanie strajk popierało tylko 11 proc., kolejne 18 proc. wyrażało umiarkowane poparcie. Zdecydowany brak poparcia wyrażało od początku 19 proc., kolejne 28 proc. umiarkowany brak poparcia.
Badani uczniowie najczęściej uzasadniali swoją zmianę oceny strajku poczuciem zawodu związanym z tym, że główny postulat strajkujących nauczycieli dotyczył wzrostu płac. Stypendyści wyrażali rozczarowanie faktem, że nauczyciele nie domagają się przede wszystkim zmian w systemie edukacji.
Dlatego jednym z wniosków, które wypływa z badania i na który zwracają uwagę jego autorzy, jest nikła wiedza uczniów w zakresie praw pracowniczych i działalności związków zawodowych. Stąd niezrozumienie postulatów strajkujących nauczycieli. Zgodnie z przepisami ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych legalny strajk może dotyczyć tylko warunków pracy, płac, spraw socjalnych albo praw i wolności związkowych.
Według autorów badania wyniki świadczą także o niewykorzystaniu potencjału uczniów jako sojuszników nauczycieli. W ocenie autorów nauczyciele powinni częściej rozmawiać z uczniami o tym, o co walczą uczestnicy protestu, dlaczego to jest ważne, w jaki sposób uczniowie mogą wziąć udział w dyskusji nt. poprawy jakości w edukacji. Zdaniem badaczy brak takich rozmów wynikał często z obaw przed konfrontacją z uczniami, natomiast wiadomo, że w wielu przypadkach motywacja była inna: nauczyciele nie chcieli angażować młodzieży w ostry spór pomiędzy strajkującymi a przeciwnikami strajku.
Edukacyjna Fundacja im. prof. Romana Czerneckiego EFC działa na rzecz edukacji w Polsce. Wspiera wszechstronny rozwój młodzieży, podnosi kompetencje zawodowe pedagogów, wyróżnia działaczy społecznych i publicystów wpływających na kształt współczesnej edukacji. Promuje postawy zaangażowania społecznego i filantropii. Stanowi aktywny, słyszalny głos w debacie na temat jakości uczenia i uczenia się.
(JK, GN)