MEN przekazało do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia w sprawie dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały szkoleniowe w 2025 rok. Obowiązek corocznego wydawanie przez ministra rozporządzenia w tej sprawie został zawarty w art. 60 ustawie z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych. Dokument określa m.in. sposób przekazywania przez dyrektora szkoły podstawowej informacji niezbędnych dla ustalenia wysokości dotacji celowej na zakup podręczników, sposób przekazania przez samorządy wojewodom wniosku o udzielenie dotacji celowej oraz wzór wniosku o udzielenie tej dotacji.
Ministerstwo informuje, że propozycje zawarte w projektowanym rozporządzeniu utrzymują, co do zasady, dotychczasowe rozwiązania przyjęte w rozporządzeniu z 28 lutego 2024 r. w sprawie dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w 2024 r. (Dz. U. 2024, poz. 413).
Kolejne rozporządzenie – dotyczące roku 2025 – wydano natomiast realizując upoważnienie ustawowe zawarte w art. 60 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Dyrektorzy szkół podstawowych (samorządowych i niesamorządowych), szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej oraz przedstawiciele organów prowadzących dowiedzą się z projektu m.in. jakie będą tryb i terminy udzielania oraz szczegółowy sposób rozliczania wykorzystania dotacji celowej, w tym kwot refundacji.
Na podstawie projektowanego rozporządzenia o dotację celową w 2025 r. będą mogły ubiegać się:
>> jednostki samorządu terytorialnego prowadzące:
– szkoły podstawowe – na wszystkich uczniów klas III i VI,
– szkoły artystyczne realizujące kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej
– na wszystkich uczniów klas realizujących kształcenie ogólne w zakresie klas III i VI szkoły podstawowej;
>> szkoły podstawowe prowadzone przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne – na wszystkich uczniów klas III i VI.
„Ponadto jednostki samorządu terytorialnego i szkoły podstawowe prowadzone przez osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne będą mogły uzyskać dotację celową lub refundację na zapewnienie podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, zgodnie z art. 57 ustawy, dla uczniów pozostałych klas, które otrzymały dotację celową na wszystkich uczniów danych klas w 2023 r. i 2024 r.” – czytamy w uzasadnieniu do rozporządzenia.
Nadal obowiązują i będą miały zastosowanie także w 2025 r. kwoty dotacji określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 11 maja 2023 roku. A zatem:
>> kwota dotacji na podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne – wynosi 99 zł na ucznia – w przypadku klas I–III;
>> kwota dotacji na podręczniki lub materiały edukacyjne wynosi:
185 zł na ucznia – w przypadku klasy IV,
238 zł na ucznia – w przypadku klas V i VI,
330 zł na ucznia – w przypadku klas VII i VIII.
>> kwota dotacji celowej na materiały ćwiczeniowe wynosi do 55 zł na ucznia – w przypadku klas I–III oraz do 27,50 zł na ucznia – w przypadku klas IV–VIII zgodnie z art. 55 ust. 5 pkt 2 i 4 ustawy.
W projekcie rozporządzenia przewidziano ponownie trzy terminy udzielania dotacji celowej przez wojewodę:
3 czerwca – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od dnia 15 kwietnia do dnia 6 maja;
8 sierpnia – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od dnia 7 maja do dnia 10 lipca;
14 października – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od dnia 11 lipca do dnia 15 września.
Ministerstwo zaproponowało, aby rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 kwietnia 2025 r.
>> Projekt rozporządzenia znajduje się na stronach Rządowego Centrum Legislacji – tutaj
Jak to robią inni? (z Oceny Skutków Regulacji):
W większości krajów UE uczniowie szkół podstawowych mają zapewniony bezpłatny dostęp do podręczników. Sposób finansowania darmowych podręczników w krajach członkowskich OECD/UE jest zróżnicowany:
>> W Niemczech część kosztów jest finansowana przez wspólnotę związaną z miejscem zamieszkania ucznia.
>> W Słowacji zakup materiałów dydaktycznych jest w pełni finansowany z budżetu państwa, jedyne co szkoła musi zrobić, to zamówić odpowiednią liczbę danych typów podręczników, wypełniając formularz na wskazanej stronie internetowej. Nabyte tą drogą pomoce dydaktyczne stanowią własność danej placówki edukacyjnej i są jedynie wypożyczane uczniom na czas roku szkolnego.
>> We Włoszech podręczniki dla uczniów szkół podstawowych są darmowe – finansowane przez władze lokalne. Natomiast materiały dydaktyczne dla uczniów na dalszych etapach kształcenia są nabywane we własnym zakresie. Dlatego też włoskie ministerstwo edukacji co roku ustala zakres cen podręczników, narzucając jednocześnie nieprzekraczalny limit wydatków na pełen zestaw książek.
>> W Anglii, Walii, Irlandii Północnej podręczniki dla szkół publicznych, które są finansowane z budżetu państwa, pozostają własnością szkoły i są oddawane do użytku uczniom jedynie na czas roku szkolnego.
>> W Czechach koszty nabycia podręczników zazwyczaj są pokrywane z budżetu państwa. Dzieci uczęszczające do klasy przygotowawczej oraz klasy I szkoły podstawowej dostają książki na własność, natomiast uczniowie starszych roczników są obowiązani oddać wypożyczone materiały najpóźniej do końca roku szkolnego.
(GN)