Nauka. Dynamika nierówności płci na uczelniach. „Kobiety uzyskują już prawie 50 proc. habilitacji w Polsce”

„Analiza proporcji płci w nadawanych stopniach i tytułach naukowych pokazuje, że ostatnie dwie dekady przyniosły szybki wzrost odsetka habilitacji i tytułów profesorskich uzyskiwanych przez kobiety” – przekonuje Michał Gulczyński* w czasopiśmie Polskiej Akademii Nauk „Nauka”. Według niego kobiety uzyskują już prawie 50 proc. habilitacji w Polsce, od lat systematycznie uzyskują też ponad 50 proc. doktoratów. A udział kobiet wśród nowych profesorów zwiększył się o połowę w ciągu 20 lat.

W swoim artykule „Dynamika nierówności płci na polskich uczelniach. Analiza stopni i tytułów nadawanych w latach 2004–2021 z podziałem na grupy kierunków i dziedziny nauki” Gulczyński pokazuje szybki i znaczący wzrost udziału kobiet w dziedzinach technicznych oraz wśród habilitantów i profesorów. Zamiast przytaczanych zazwyczaj proporcji wśród wszystkich absolwentów lub zatrudnionych na uczelniach analizuje stopnie i tytuły nadawane w tym okresie.

„Nierównowaga płci wśród absolwentów studiów utrzymała się – kobiety uzyskują tytuły magistra dwukrotnie częściej od mężczyzn. W stopniach doktora kobiety osiągnęły nieznaczną przewagę. Znacznie wzrosły również odsetki kobiet wśród nowych doktorów habilitowanych i profesorów. Na wszystkich szczeblach wyraźnie wzrósł udział kobiet na kierunkach i w naukach inżynieryjno-technicznych. Zarówno wśród absolwentów, jak i naukowców  proporcje płci wyrównują się tam, gdzie kobiety były dotychczas mniej liczne. Podobny trend nie zaszedł jednak tam, gdzie to mężczyźni uzyskiwali mniejszość stopni i tytułów” – czytamy w artykule.

Ankieta Głosu. Zapraszamy do udziału w głosowaniu!

Nauczycielu, jak często myślisz o odejściu ze szkoły i zmianie zawodu?

Zobacz wyniki

Loading ... Loading ...

 „Obecnie grupy kierunków najbliższe równowagi płci wśród magistrów to właśnie kierunki techniczne (45 proc. kobiet) oraz ścisłe i przyrodnicze (48 proc. kobiet). Odsetek kobiet na kierunkach technicznych i wśród doktorów nauk inżynieryjno-technicznych wzrósł o połowę, a wśród osób uzyskujących tytuły profesora tych nauk – ponad dwukrotnie” – podkreśla autor.

Zwraca też uwagę na niemalejące lub rosnące nierównowagi na kierunkach i w dziedzinach sfeminizowanych.

„Zwiększyły się dysproporcje na kierunkach medycznych (78 proc. kobiet wśród magistrów) i dotyczących kształcenia (87 proc. kobiet), na których już wcześniej kobiety wyraźnie dominowały. Zwiększyła się także nierównowaga na niekorzyść mężczyzn w doktoratach z nauk medycznych i o zdrowiu oraz rolniczych” – zauważa Gulczyński.

Jak zaznacza nauki rolnicze stały się też pierwszą dziedziną, w której odsetek kobiet wśród habilitantów przekroczył 60 proc.

Według autora artykułu problem wypadania mężczyzn ze studiów jest pomijany w politykach równościowych na szczeblu krajowym i europejskim. Również uczelniane polityki równości płci zdają się go nie zauważać.

„Nie są powszechne odpowiedniki kampanii >>Dziewczyny na Politechniki<<, które zachęcałyby mężczyzn do podejmowania studiów medycznych czy prawniczych. Przyczyny porzucania studiów przez mężczyzn powinny być obiektem pilnego zainteresowania badaczy oraz uczelni” – ocenia autor.

* Michał Gulczyński jest doktorantem w dziedzinie polityki publicznej i administracji na Uniwersytecie Bocconiego w Mediolanie. Prowadzi badania na temat płci i demografii w polityce. Twórca strony iberoameryka.com. Członek Collegium Invisibile. Zaangażowany w liczne projekty edukacyjne. Jest związany z konserwatywnym Klubem Jagiellońskim.

***

Z opublikowanego w kwietniu raportu „Kobiety na politechnikach 2023″ wynika, że na publicznych uczelniach technicznych w roku akademickim 2021/2022 kobiety stanowiły 35 proc. uczących się. Raport przygotowała Fundacja Edukacyjna Perspektywy i Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI PIB).

„Na uczelniach publicznych uczyło się ponad 800 tys. studentów. Wśród kobiet uczelnie pedagogiczne i medyczne są popularniejsze niż wśród mężczyzn. Na pierwszych z nich kobiety stanowiły 77 proc. studentów, na drugich – 73 proc.” – wskazano.

Podano, że w roku akademickim 2021/2022 na publicznych uczelniach technicznych udział kobiet wyniósł 35 proc. Tak samo było rok wcześniej.

W dokumencie podano też informacje na temat uczelni niepublicznych oferujących studia na kierunkach technicznych. „W okresie 2017–2022 liczba studentów wzrosła tam o 50 proc. – z 122,5 tys. do 184 tys., natomiast udział kobiet utrzymuje się na takim samym poziomie 56 proc. Tutaj również widać, że częściej kobiety decydują się na wybór kierunków niezwiązanych z techniką i technologią” – wskazano.

(GN)

W sobotę 11 lutego będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce

KRASP upomina się o kobiety w prezydenckiej radzie ds. szkolnictwa wyższego

Klub Jagielloński podsumował działalność rządu w 2022 roku. Edukację ocenił na dwóję z plusem