Zaufanie do rządów poszczególnych państw, Komisji Europejskiej, mediów i naukowców to kluczowe elementy raportu z badania opracowanego w ramach międzynarodowego projektu PERITIA. Polska Akademia Nauk jest jednym z partnerów projektu.
Badanie ankietowe przeprowadzono wśród 12 tys. obywateli z sześciu europejskich krajów: Wielkiej Brytanii, Irlandii, Polski, Niemiec, Norwegii i Włoch. Jak na tle innych państw wypada Polska?
Jedną z grup osób, które są pozytywnie oceniane we wszystkich krajach, są naukowcy. Średnio tylko 6 proc. osób ma negatywne zdanie o naukowcach pracujących na uniwersytetach, podczas gdy pozytywne zdanie o takich badaczach wyraża aż 53 proc. wszystkich badanych.
Naukowcy są najbardziej pozytywnie spostrzegani w Irlandii, gdzie 63 proc. osób ma pozytywne zdanie na ich temat, a następnie we Włoszech (62 proc.), Wielkiej Brytanii (59 proc.), Norwegii (57 proc.), Polsce (53 proc.) i Niemczech (53 proc.).
Badanie obejmowało też opinie dotyczące organizacji charytatywnych i organizacji pożytku publicznego. Tutaj Polacy wyrażali się najbardziej pozytywnie spośród wszystkich badanych o tym typie instytucji (53 proc.). Najmniej wśród nich było też głosów jednoznacznie krytycznych (jedynie 8 proc.). Najbardziej krytyczni w ocenie organizacji charytatywnych i NGOs okazali się Włosi (22 proc.).
Publikacja pierwszego raportu z projektu PERITIA o zaufaniu publicznym do wiedzy eksperckiej. Pozytywnie o naukowcach, krytycznie o rządzących. Jak na tle innych krajów wypada Polska? #H2020 #peritia #pan https://t.co/k6VnIKuuQN
— Polska Akademia Nauk (@PAN_akademia) May 25, 2022
Według ustaleń ekspertów, Polacy postrzegają swój rząd znacznie bardziej negatywnie niż inne narody. Aż połowa ankietowanych osób w Polsce uważa, że ich rząd ignoruje zasady i procedury. To drugi wynik po Wielkiej Brytanii, gdzie takie zdanie wyraża 62 proc osób.
Dla kontrastu, jedynie 35 proc. osób w Niemczech i 34 proc. w Norwegii twierdzi, że ich rząd lekceważy przepisy. Średnia dla badanych krajów wyniosła 44 proc..
W Polsce: Ponad 70 proc. ankietowanych twierdzi, że jest ostrożnych w kwestii zaufania do rządu – to najwyższy odsetek spośród badanych krajów; dla porównania jedynie 40 proc. Norwegów podziela to zdanie.
70 proc. ankietowanych nie zgadza się z tym, że rząd jest uczciwy i prawdomówny, kiedy w Norwegii tego zdania jest jedynie 36 proc. osób. 68 proc. ankietowanych twierdzi, że nie jest pewnych, czy wierzyć rządowi, przy czym zarówno w Norwegii (39 proc.), jak i Niemczech (49 proc.), znacznie mniejszy odsetek ankietowanych jest tego zdania.
W kilku aspektach Polacy oceniają swój rząd krytycznie, zwłaszcza jeśli chodzi o sposób, w jaki czują się traktowani:
63 proc. ankietowanych Polaków twierdzi, że rząd postępuje niesprawiedliwie wobec swoich obywateli – wyprzedzając Wielką Brytanię (49 proc.), Irlandię (42 proc.), Włochy (42 proc.), Niemcy (41 proc.) i Norwegię (37 proc.).
W Polsce 66 proc. ankietowanych twierdzi, że rząd zazwyczaj ignoruje obywateli – jest to wynik wyższy od średniej dla sześciu krajów (54 proc.) i ponownie tylko mieszkańcy Wielkiej Brytanii (61 proc.) czują się podobnie ignorowani przez swój rząd.
Zgodnie z tymi wynikami 76 proc. osób w Polsce uważa, że rząd nie cieszy się szacunkiem, a Wielka Brytania (66 proc.) jest drugim krajem, w którym odsetek ten jest równie wysoki.
Polskie społeczeństwo krytycznie wypowiada się o programach informacyjnych i mediach. 32 proc. badanych twierdzi, że ma o nich negatywne zdanie jako o instytucji. Krajem o najmniej negatywnej opinii na ten temat jest Norwegia (16 proc.) oraz Niemcy (21 proc.). Z drugiej strony, Polska jest krajem o najbardziej pozytywnych odczuciach wobec mediów społecznościowych – 31 proc. osób ocenia je pozytywnie.
Spośród narodów objętych badaniem to mieszkańcy Polski mają najlepszą opinię o Komisji Europejskiej (37 proc.).
Pełny raport dostępny jest tutaj. W ramach projektu PERITIA upublicznionych zostanie łącznie pięć raportów. Oprócz badania nakierowanego na opinie o rządach i innych instytucjach kolejne będą analizowały postawy wobec COVID-19 oraz zmian klimatycznych.
„PERITIA – Policy, Expertise and Trust” to projekt badający zaufanie publiczne do wiedzy eksperckiej. Multidyscyplinarny zespół złożony m.in. z filozofów, politologów, etyków, psychologów i medioznawców pomaga obywatelom i decydentom w zrozumieniu zaufania do nauki oraz zidentyfikowaniu wiarygodnej wiedzy fachowej. Celem tego działania jest zwiększenie poziomu zaufania do demokratycznego zarządzania krajami europejskimi.
W projekcie zaangażowanych jest 11 instytucji partnerskich. Projekt jest finansowany ze środków Unii Europejskiej.
(JK, GN)
Prezes PAN apeluje w sprawie pomocy dla badaczek i badaczy z Ukrainy
Ranking zawodów. 57 proc. Polaków poważa zawód nauczyciela. To więcej niż rok temu