Raport: Poloniści o kryzysie klimatycznym. Większość badanych ocenia, że edukacja na ten temat nie jest wystarczająca

94 proc. ankietowanych nauczycieli polonistów uważa, że czytanie literatury może być jednym ze sposobów kształtowania wśród uczniów postaw proekologicznych. 72 proc. uznaje, że edukacja dotycząca kryzysu klimatycznego w szkołach nie jest wystarczająca – wynika z raportu badaczek Uniwersytetu Śląskiego.

Raport pt. „Poloniści wobec zmian klimatu” opracowały dr Magdalena Ochwat i dr Anna Guzy z Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Powstał on przy współpracy z Europe Direct Śląskie w ramach projektu wyszehradzkiego VF „Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania – dobre praktyki – rekomendacje”, realizowanego wraz z zagranicznymi partnerami.

Badania pokazały, że nauczyciele poloniści zdają sobie z tego świetnie sprawę – aż 93,33 proc. respondentów uznaje, że czytanie literatury i innych tekstów kultury może być jednym ze sposobów kształtowania wśród uczniów odpowiedzialnych postaw proekologicznych. Zdaniem 71,67 proc. badanych nauczycieli edukacja dotycząca kryzysu klimatycznego w szkołach nie jest wystarczająca. Tylko 20 proc. ankietowanych zauważa, że w używanym na lekcjach podręczniku znajdują się tematy związane z edukacją dla klimatu.

Ponad 50 proc. respondentów przyznało, że na lekcjach języka polskiego nie ma czasu na realizowanie tematów związanych z edukacją dla klimatu. Natomiast według 90 proc. badanych poloniści (obok nauczycieli przedmiotów przyrodniczych) powinni także czuć się odpowiedzialni za kształtowanie postaw proekologicznych u uczniów.

Nauczyciele zwracają uwagę na to, że najważniejszym działaniem ośrodków akademickich, które mogłyby wspomóc działania polonistów dotyczące edukacji dla klimatu, jest wprowadzanie zajęć z tego zakresu do siatki zajęć dydaktycznych.

Z kolei Ministerstwo Edukacji i Nauki powinno uwzględnić w podstawie programowej przedmiotu język polski treści związane z edukacją dla klimatu, wpisać na listę lektur tekstów podejmujących tematykę proekologiczną oraz zalecać w podstawie programowej korelację między przedmiotami.

Nauczyciele poloniści w ankietach zaproponowali także pomysły na ekolekturę – np. „Ludzi bezdomnych” czytać jako krytykę rabunkowej gospodarki oraz wprowadzić do dyskusji na temat sprawiedliwej transformacji i produkcji ubrań w dzisiejszych fabrykach, natomiast „Przedwiośnie” – mit o szklanych domach – traktować jako miejsce na poruszanie wątków budownictwa pasywnego.

W badaniu prowadzonym od stycznia do 15 września 2021 r. wzięło udział 234 nauczycieli, 120 ankiet zostało w pełni wypełnionych i poddanych szczegółowej analizie. Zdecydowana większość ankietowanych to nauczyciele dyplomowani. Respondenci pochodzili niemalże z całej Polski – z 15 województw, ale najsilniej reprezentowane były województwa: śląskie, podkarpackie, mazowieckie, małopolskie oraz świętokrzyskie.

(JK, GN)

Apel ZNP, EI i EARTHDAY.ORG. Walka ze zmianami klimatycznymi musi mieć edukacyjną twarz

Edukacja klimatyczna: Jestem przykładem tego, jak świadomość kryzysu klimatycznego zmienia plany zawodowe