Rusza rządowy program wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z Ukrainy „Przyjazna szkoła” – podał resort edukacji. Program zakłada m.in. dofinansowanie zatrudnienia asystentów międzykulturowych. Na jego realizację rząd planuje przeznaczyć prawie 500 mln zł.
11 lipca br. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie rządowego programu wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży ,,Przyjazna szkoła” w latach 2025-2027. Program jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027.
Celem głównym programu jest wsparcie szkół, w których pobierają naukę uczniowie i uczennice z Ukrainy, poprzez stworzenie warunków, w których całe społeczności szkolne czują się bezpiecznie, a dzieci i młodzież mogą budować przyjazne relacje rówieśnicze oraz rozwijać swoją wiedzę, umiejętności i kompetencje.
Program składa się z trzech modułów: pomoc asystenta, dobrostan społeczności szkolnej i doskonalenie kadr systemu oświaty.
Moduł 1. – Pomoc asystenta – dofinansowanie zatrudnienia asystentów międzykulturowych.
Asystent udziela wsparcia i pomocy uczniom i uczennicom niebędącym obywatelami polskimi, a w szczególności uczniom i uczennicom z Ukrainy, w tym uczniom i uczennicom pochodzenia romskiego. Asystent m.in. diagnozuje etapy szoku kulturowego i bariery adaptacji i integracji oraz podejmuje działania mające na celu przystosowanie się ucznia do nowych realiów, funkcjonujących w polskich szkołach oraz umożliwienie mu w dalszej kolejności wyrównanie szans edukacyjnych na tle całej społeczności szkolnej.
Moduł 2. – Dobrostan społeczności szkolnej – podwyższenie poziomu dobrostanu społeczności szkolnej w szkołach, do których uczęszczają uczniowie i uczennice z Ukrainy, przez realizację różnorodnych form wsparcia kierowanych do uczniów i uczennic, ich rodziców oraz kadr systemu oświaty, w tym działania służące wzmocnieniu profilaktyki zaburzeń zdrowia psychicznego oraz wzmocnieniu wsparcia psychologiczno-pedagogicznego dla przedstawicieli środowiska szkolnego, w tym:
>> wsparcie dla uczniów – konsultacje specjalistyczne, specjalistyczną pomoc psychologiczną, doradztwo zawodowe;
>> wsparcie rodziców lub opiekunów uczniów i uczennic z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych;
>> wsparcie kadr systemu oświaty w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, dydaktycznych i opiekuńczych.
Moduł 3. – Doskonalenie kadr systemu oświaty – wsparcie szkół, do których uczęszczają uczniowie i uczennice z Ukrainy, przez podniesienie kompetencji zawodowych kadr systemu oświaty w celu skutecznej integracji uczniów i uczennic z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa, zapewnienia im równych szans edukacyjnych oraz budowania otwartego i wspierającego środowiska szkolnego, m.in. poprzez szkolenia kadry systemu oświaty w różnorodnych obszarach tematycznych w zakresie:
>> wsparcia edukacyjnego wynikającego z doświadczenia migracji lub uchodźstwa;
>> pracy z oddziałem i w zespołach klasowych, do których uczęszczają uczniowie z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa;
>> wspierania włączenia uczniów i uczennic;
>> wsparcia indywidualnego uczniów i uczennic.
Program jest skierowany do szkół, w których pobierają naukę uczniowie i uczennice z Ukrainy, którzy spełniają określone w programie warunki. Realizacja programu wspiera funkcjonowanie całej społeczności szkolnej, w tym dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa pochodzących z krajów innych niż Ukraina, które pobierają naukę w szkołach polskiego systemu oświaty, ich polskich rówieśników, rodziców oraz nauczycieli.
📣 Rusza rządowy program wyrównywania szans edukacyjnych „Przyjazna szkoła” na lata 2025-2027! Działania są finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w ramach Programu FERS 2021-2027.
➡️ Program został przyjęty obiegowo przez Radę Ministrów i skierowany do… pic.twitter.com/BPtWARpMKe
— Ministerstwo Edukacji Narodowej (@MEN_GOVPL) July 15, 2025
Realizowane w ramach Programu działania uwzględniają szczególne i zróżnicowane potrzeby uczniów i uczennic z doświadczeniem migracji i uchodźstwa, wynikające m.in. z odmienności językowej i kulturowej (w tym uczniów i uczennic z Ukrainy pochodzenia romskiego), doświadczenia traumy wojennej, trudności edukacyjnych spowodowanych zmianą środowiska edukacyjnego, jak również potrzeby wynikające z niepełnosprawności czy szczególnych uzdolnień ucznia.
Program pierwotnie nazwano „Szkoła dla wszystkich” i pod tą nazwą projekt uchwały o jego ustanowieniu trafił do konsultacji publicznych na początku grudnia 2024 r. Wcześniej za program odpowiadała była wiceministra edukacji Joanna Mucha, która pod koniec czerwca poinformowała o rezygnacji ze stanowiska z powodu braku poparcia dla projektów, nad którymi pracowała.
Szczegółowe informacje dotyczące warunków Programu dostępne są na stronie Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego oraz na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Odpowiednie rozporządzenie znajduje się tutaj
(GN)
Raport Fundacji British Council – uczniowie i uczennice z Ukrainy w polskim systemie edukacji
Fundacja GrowSPACE o wsparciu samorządów dla nowych uczniów z Ukrainy. „Ogromna luka systemowa”