Amnesty International o zmianach w prawie oświatowym: Zamach na autonomię polskiej szkoły

„Upolitycznienie, ograniczenie roli samorządów w edukacji, zagrożenie dla pluralizmu prezentowanych poglądów – takie konsekwencje mogą dotknąć polskie szkoły po wprowadzeniu proponowanych przez min. Czarnka zmian w prawie oświatowym” – podkreśla w swoim stanowisku Amnesty International.

AI wskazuje, że zmiany te stwarzają przestrzeń do nadużywania władzy i eliminowania niewygodnych politycznie postaw lub tematów ze szkół, równocześnie ograniczając liczbę zajęć uznanych przez decydentów za kontrowersyjne, tj. edukacja antydyskryminacyjna i o prawach człowieka, rzetelna edukacja seksualna czy klimatyczna.

Organizacja przypomina, że w projekcie przewiduje się wzmocnienie roli organów sprawujących nadzór pedagogiczny, czyli kuratoriów. W myśl planowanych przez min. Czarnka zmian, kuratoria będą odgrywały kluczową rolę w zakresie powoływania, a także odwoływania i zawieszania dyrektorów szkół. To rząd – poprzez powoływanego przez Ministra Edukacji i Nauki kuratora – będzie decydował, kto kieruje szkołą. W rezultacie osoby, które nie podpiszą się pod rządową wizją polskiej oświaty, będą mogły zostać z niej wyeliminowane.

„Kaganiec nałożony na dyrektorów to nie jedyna zmiana podważająca autonomię szkoły. Nowelizacja prawa oświatowego przewiduje również, że to kuratoria będą decydować o tym, jakie programy edukacyjne organizacji społecznych będą mogły być realizowane w szkołach. W myśl proponowanych zapisów, aby takie zajęcia mogły się odbyć, dyrektor będzie musiał uzyskać pozytywną opinię kuratora, przy czym trzeba będzie o nią wystąpić nie później niż na dwa miesiące przed rozpoczęciem zajęć. Dopiero po pozytywnym zaopiniowaniu przez kuratorium, program edukacyjny organizacji społecznych będzie rozpatrywany przez Radę Rodziców” – wskazano.

AI przypomina, że zaniepokojenie projektem nowelizacji ustawy Prawo oświatowe wyraził również m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. W piśmie skierowanym do ministra Czarnka RPO zwrócił uwagę, że planowane zmiany mogą doprowadzić do naruszeń praw człowieka.

RPO wzywa do zaprzestania prac nad zmianami w nadzorze. „Projekt MEiN daje nadmierne kompetencje kuratorom”

„Pomysły ministra Czarnka dotyczące polskiej oświaty mogą doprowadzić do wyeliminowania rzetelnej edukacji praw człowieka, która dziś realizowana jest w wielu polskich szkołach właśnie dzięki współpracy z organizacjami społecznymi. Edukacja praw człowieka ma fundamentalny wpływ na poszanowanie i realizację podstawowych praw i wolności każdej osoby. Przyczynia się do zapobiegania przemocy i konfliktom, promowania równości i zrównoważonego rozwoju oraz większego uczestnictwa osób w procesach decyzyjnych w systemach demokratycznych” – czytamy w stanowisku AI.

Dostęp do rzetelnej edukacji praw człowieka jest prawem każdego i każdej z nas, co podkreślają m.in. Powszechna deklaracja praw człowieka (art. 26) czy też Konwencja UNESCO w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty (art. 5). „Planowana przez rząd nowelizacja prawa oświatowego i utrudnienie możliwości współpracy z organizacjami specjalizującymi się w tym obszarze mogą nam to prawo odebrać” – podkreślono.

Pełne stanowisko AI znajduje się tutaj.

(JK, GN)

“Nie chcemy partyjnej szkoły!” Wspólny głos samorządowców, uczniów, rodziców, dyrektorów i nauczycieli

Kolejny protest przeciwko zmianom w prawie oświatowym. Podpisało się pod nim kilkadziesiąt organizacji społecznych