„Upolitycznienie, ograniczenie roli samorządów w edukacji, zagrożenie dla pluralizmu prezentowanych poglądów – takie konsekwencje mogą dotknąć polskie szkoły po wprowadzeniu proponowanych przez min. Czarnka zmian w prawie oświatowym” – podkreśla w swoim stanowisku Amnesty International.
AI wskazuje, że zmiany te stwarzają przestrzeń do nadużywania władzy i eliminowania niewygodnych politycznie postaw lub tematów ze szkół, równocześnie ograniczając liczbę zajęć uznanych przez decydentów za kontrowersyjne, tj. edukacja antydyskryminacyjna i o prawach człowieka, rzetelna edukacja seksualna czy klimatyczna.
Organizacja przypomina, że w projekcie przewiduje się wzmocnienie roli organów sprawujących nadzór pedagogiczny, czyli kuratoriów. W myśl planowanych przez min. Czarnka zmian, kuratoria będą odgrywały kluczową rolę w zakresie powoływania, a także odwoływania i zawieszania dyrektorów szkół. To rząd – poprzez powoływanego przez Ministra Edukacji i Nauki kuratora – będzie decydował, kto kieruje szkołą. W rezultacie osoby, które nie podpiszą się pod rządową wizją polskiej oświaty, będą mogły zostać z niej wyeliminowane.
Upolitycznienie, ograniczenie roli samorządów w edukacji, zagrożenie dla pluralizmu prezentowanych poglądów – takie konsekwencje mogą dotknąć polskie szkoły po wprowadzeniu proponowanych przez min. @CzarnekP zmian w prawie oświatowym.
➡ Czytaj więcej: https://t.co/FhG9O5elF2
— Amnesty Polska (@amnestyPL) June 25, 2021
„Kaganiec nałożony na dyrektorów to nie jedyna zmiana podważająca autonomię szkoły. Nowelizacja prawa oświatowego przewiduje również, że to kuratoria będą decydować o tym, jakie programy edukacyjne organizacji społecznych będą mogły być realizowane w szkołach. W myśl proponowanych zapisów, aby takie zajęcia mogły się odbyć, dyrektor będzie musiał uzyskać pozytywną opinię kuratora, przy czym trzeba będzie o nią wystąpić nie później niż na dwa miesiące przed rozpoczęciem zajęć. Dopiero po pozytywnym zaopiniowaniu przez kuratorium, program edukacyjny organizacji społecznych będzie rozpatrywany przez Radę Rodziców” – wskazano.
AI przypomina, że zaniepokojenie projektem nowelizacji ustawy Prawo oświatowe wyraził również m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. W piśmie skierowanym do ministra Czarnka RPO zwrócił uwagę, że planowane zmiany mogą doprowadzić do naruszeń praw człowieka.
„Pomysły ministra Czarnka dotyczące polskiej oświaty mogą doprowadzić do wyeliminowania rzetelnej edukacji praw człowieka, która dziś realizowana jest w wielu polskich szkołach właśnie dzięki współpracy z organizacjami społecznymi. Edukacja praw człowieka ma fundamentalny wpływ na poszanowanie i realizację podstawowych praw i wolności każdej osoby. Przyczynia się do zapobiegania przemocy i konfliktom, promowania równości i zrównoważonego rozwoju oraz większego uczestnictwa osób w procesach decyzyjnych w systemach demokratycznych” – czytamy w stanowisku AI.
Dostęp do rzetelnej edukacji praw człowieka jest prawem każdego i każdej z nas, co podkreślają m.in. Powszechna deklaracja praw człowieka (art. 26) czy też Konwencja UNESCO w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty (art. 5). „Planowana przez rząd nowelizacja prawa oświatowego i utrudnienie możliwości współpracy z organizacjami specjalizującymi się w tym obszarze mogą nam to prawo odebrać” – podkreślono.
Pełne stanowisko AI znajduje się tutaj.
(JK, GN)