Prawie tysiąc uchodźców z Ukrainy znalazło w Polsce zatrudnienie w charakterze asystenta nauczyciela, pracującego z dziećmi ukraińskimi. Tak wynika z danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Według Straży Granicznej, od początku wojny w Ukrainie na przejściach granicznych z tego kraju odprawiono od 24 lutego do dziś 3 mln 138 tys. osób. Część z nich udała się do innych krajów, większość jednak pozostała na terenie Polski próbując tu ułożyć sobie życie. Jednym z pierwszych kroków jest znalezienie legalnego zatrudnienia, które umożliwia uchwalona przez Sejm specustawa.
#Pomagamy🇺🇦
Od 24.02 #funkcjonariuszeSG odprawili w przejściach granicznych na kierunku z🇺🇦do🇵🇱3,138 mln os.
Wczoraj tj.03.05➡️19,4 tys. wzrost o 4,3% (w dn.02.05-18,6 tys.).
Dziś do godz.07.00➡️7,3 tys. wzrost o 62%.
W dn.03.05 z🇵🇱do🇺🇦odprawiono 15,8 tys.os., od 24.02-1 mln os. pic.twitter.com/QP0slh0LAx— Straż Graniczna (@Straz_Graniczna) May 4, 2022
Według danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej do tej pory zatrudnienie znalazło 102 tys. obywateli Ukrainy. Zdecydowana większość z nich, bo 75 proc., to kobiety.
Prawie połowa z zatrudnionych, bo 49,4 tys. uchodźców, pracuje wykonując proste prace. Obywatele Ukrainy znajdują też zatrudnienie jako robotnicy w przemyśle i rzemieślnicy – to dotyczy 14,2 tys. osób, przemysłowi pracownicy usług i sprzedawcy – 10,7 tys. oraz operatorzy i monterzy maszyn – 10 tys. Po kilka tysięcy osób zostało zatrudnionych jako pracownicy biurowi, specjaliści, technicy i inny średni personel.
Jak poinformował nas resort rodziny, 984 osoby znalazły w Polsce zatrudnienie jako asystent nauczyciela dziecka cudzoziemca.
Asystent nauczyciela dziecka cudzoziemca jest zatrudniony w charakterze pomocy nauczyciela. To praktycznie jedyna możliwość szybkiego znalezienia pracy w polskiej szkole przez nauczyciela-uchodźcę z Ukrainy. Taką możliwość daje art. 165 ust. 8 ustawy – Prawo oświatowe, pod warunkiem jednak, że osoby te posiadają – jak podkreśliło ministerstwo edukacji – “znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego” albo też znajdą go “na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, bez konieczności potwierdzenia znajomości języka polskiego wymaganymi dokumentami”.
MEiN: W polskich szkołach można zatrudniać nauczycieli z Ukrainy. Pod pewnymi warunkami
Asystent powinien pełnić funkcję tłumacza oraz pomagać dzieciom z Ukrainy integrować się w środowisku szkolnym. Asystent ma pomagać nauczycielom lub wychowawcom świetlicy zarówno podczas zajęć, jak i przerw, zabaw, wycieczek szkolnych. Do jego zadań należy też współpraca ze szkolnym pedagogiem oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów wynikających z różnic kulturowych.
Według MEiN, „obywatele Ukrainy mogą być zatrudniani na stanowisku nauczyciela na podstawie przepisów ustawy – Karta Nauczyciela”. W praktyce jest to jednak bardzo trudne. Możliwość taką daje art. 38 i art. 39 specustawy (ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa). Zgodnie ze wspomnianymi przepisami obywatele Ukrainy przybywający do Polski w efekcie inwazji Rosji na ten kraj mogą podejmować pracę bez zezwolenia.
“W przypadku ubiegania się o pracę na stanowisku nauczyciela, obywatela Ukrainy będą obowiązywały takie same wymogi jak obywatela Polski. Jeżeli osoba, która uzyskała kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela w Ukrainie, chce w Polsce podjąć pracę w tym zawodzie, musi dokonać uznania zagranicznego dyplomu, aby następnie móc się ubiegać o uzyskanie uprawnień zawodowych, zgodnie z przepisami określającymi zasady wykonywania tego zawodu w Polsce” – wyjaśniło ministerstwo edukacji. I dalej: “Obywateli Ukrainy można zatrudnić w publicznych szkołach lub placówkach w Polsce zgodnie z przepisami ustawy – Karta Nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony”. Do tego potrzebne jest jednak przeprowadzenie w Polsce skomplikowanej procedury uznania kwalifikacji lub nostryfikacji dyplomu.
Drugą możliwość na zatrudnienie w polskiej szkole w charakterze nauczyciela daje obywatelowi Ukrainy art. 15 ustawy – Prawo oświatowe. “W tym przypadku nie jest wymagane spełnianie przez zatrudnianą osobę wymagań kwalifikacyjnych, a jedynie posiadanie odpowiedniego przygotowania, które ocenia dyrektor szkoły. Dyrektor szkoły może uznać przygotowanie za właściwe nawet w przypadku braku nostryfikacji dyplomu” – uważa ministerstwo edukacji.
Zgodnie ze wspomnianym przepisem, “w uzasadnionych przypadkach” w szkole publicznej można zatrudnić – za zgodą kuratora – osobę, która nie jest nauczycielem pod warunkiem, że posiada “przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć”.
Taką osobę nie można jednak zatrudnić na podstawie Karty Nauczyciela, ale Kodeksu pracy. Obowiązuje ją za to nauczycielskie pensum.
Niektóre samorządy uruchomiły specjalne programy pomagające nauczycielom z Ukrainy znalezienie pracy w polskiej szkole. Lublin zatrudnił 47 pedagogów ukraińskich w 39 swoich szkołach. Do ich zadań należy m.in. opieka nad uczniami z Ukrainy oraz pomoc w odrabianiu prac domowych. W zależności od liczby dzieci z Ukrainy uczących się w danej szkole przydzielono jednego lub dwóch asystentów. Praca asystenta jest wykonywana przez sześć godzin dziennie (30 tygodniowo) przez trzy miesiące.
Około 200 nauczycieli z Ukrainy znajdzie zatrudnienie w warszawskich szkołach. Stołeczny samorząd podpisał porozumienie z Polskim Centrum Pomocy Międzynarodowej w sprawie sfinansowania wynagrodzenia pedagogów zza naszej wschodniej granicy.
Ukraińscy nauczyciele w warszawskich szkołach. “Potrzeby są olbrzymie”
Związek Nauczycielstwa Polskiego uruchomił punkt kontaktowy dla nauczycieli z Ukrainy, którzy szukają pracy w Polsce, chcą zasięgnąć informacji na temat polskiego systemu edukacji albo chcą zapisać swoje dziecko do szkoły lub przedszkola. Pod telefonem 724 184 949 w godzinach 8. 00 – 15 30 dyżuruje Valentyna Mundur, nauczycielka z Charkowa, która odpowie na wszelkie pytania. Do punktu można także napisać.
ZNP uruchomił punkt informacyjny dla ukraińskich nauczycieli. „Допомагаємо вчителям”
ZNP wystąpił też do ministra Czarnka „o pilne wdrożenie rozwiązań, które ułatwią, a niekiedy wręcz umożliwią pracę szkół i przedszkoli w związku z napływem dużej liczby dzieci i młodzieży uchodźczej”. Związek postuluje m.in. zapewnienie podręczników do nauki języka polskiego jako obcego, umożliwienie powszechnego zatrudniania asystentów międzykulturowych, zapewnienie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Związek wystąpił do szefa MEIN ws. edukacji dzieci i młodzieży z Ukrainy. Lista postulatów
(PS, GN)