„Prawo nie precyzuje dokładnie przesłanek wydawania przez kuratora oświaty pozytywnej lub negatywnej opinii o zamiarze likwidacji szkoły przez samorząd” – wskazuje RPO. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do MEN w sprawie skarg na działania kuratorów co do likwidacji szkół i placówek prowadzonych przez samorządy.
Zadaniem MEN zarówno kurator oświaty jak i minister, przy wydawaniu opinii w sprawie zamiaru likwidacji szkoły lub placówki, są zobligowani do uwzględnienia nie tylko okoliczności wskazanych w art. 89 ust. 1 Prawa oświatowego, będących formalnymi warunkami likwidacji, ale również skutków zamierzonej likwidacji szkoły lub placówki.
Według resortu utrwalone orzecznictwo sądowo-administracyjne wskazuje, że nawet jeśli zostałyby spełnione wszystkie wymogi formalne, to kurator nie ma obowiązku wydania pozytywnej opinii, gdy inne okoliczności przemawiają przeciwko likwidacji placówki. W szczególności przeciwko likwidacji winny przemawiać przesłanki jakościowe, takie jak pogorszenie dostępności edukacji czy trudniejsze warunki nauki uczniów likwidowanej szkoły prowadzonej przez lokalny samorząd.
Pełne stanowisko RPO można znaleźć tutaj.
***
PRO napisał też do MEN ws. uczestnictwa uczniów w lekcjach religii. „Wobec obostrzeń epidemicznych uczniowie w części szkół, którzy nie chodzą na religię, pozostają podczas tych zajęć w klasach z powodu braku możliwości zapewnienia im w tym czasie opieki” – na taki problem zwraca uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. Jego zdaniem prowadzi to do naruszenia konstytucyjnej wolności sumienia i wyznania.
„Narusza to rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Prowadzi to do naruszenia konstytucyjnej wolności sumienia i wyznania tych uczniów” – podkreśla RPO.
Rzecznik przypomina, że zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia MEN uczestniczenie lub nieuczestniczenie w przedszkolnej albo szkolnej nauce religii lub etyki nie może być powodem dyskryminacji przez kogokolwiek w jakiejkolwiek formie.
Zgodnie zaś z § 3 ust. 3 tego rozporządzenia szkoła jest obowiązana zapewnić w czasie trwania lekcji religii lub etyki opiekę lub zajęcia wychowawcze uczniom, którzy z nich nie korzystają. Skoro zaś uczniowie nieuczęszczający na religię przebywają w sali, w której odbywa się katecheza, to nie jest możliwe zapewnienie im takiej opieki.
Uczniowie, którzy nie chodzą na lekcje religii, niekiedy muszą w nich uczestniczyć. Wystąpienie #RPO do @MEN_GOV_PL | @jsuchecka @IgaKazimierczyk https://t.co/y6c4pSvdVU
— Miroslaw Wroblewski (@MiroWroblewski) October 5, 2020
Tymczasem jak podkreśla RPO, zakaz zmuszania do udziału w praktykach religijnych wyrażony jest wprost w art. 53 ust. 6 Konstytucji. Obejmuje on zarówno działania bezpośrednie, jak i pośrednie. – Za takie należy zaś uznać organizację lekcji religii przy biernym uczestnictwie nieuczęszczających na te zajęcia – wskazuje.
Zdaniem Rzecznika lekcje religii powinny się w miarę możliwości odbywać na pierwszej i ostatniej godzinie lekcyjnej. Poprosił on Ministra Edukacji Narodowej o rozważenie przygotowania wytycznych dotyczących takiej właśnie organizacji lekcji religii. Pełne stanowisko RPO można znaleźć tutaj.
(JK, GN)
Wątpliwości RPO ws. możliwego systemu utrzymania dystansu i ustalania kontaktów zakaźnych w szkołach