17 maja 1921 r . – 100 lat temu – marszałek Józef Piłsudski został honorowym członkiem ówczesnego Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych (od 1930 r. – ZNP). Jak wielokrotnie podkreślaliśmy w Głosie Nauczycielskim, ani samo wydarzenie z 1921 r., ani związki Józefa Piłsudskiego z ZNP, nie były przypadkowe. Komendant od początku XX w. ściśle współpracował z twórcami Związku, a nauczyciele byli ważnymi uczestnikami ruchu niepodległościowego.
„Współpraca pomiędzy Komendantem i najważniejszymi postaciami nauczycielskiego ruchu zawodowego była ścisła i datowana od początku XX w. Nie bez powodu Józef Piłsudski został w maju 1921 r. honorowym członkiem naszej organizacji i nie był to tylko gest, było to ze strony Marszałka faktyczne docenienie wkładu Związku w odzyskanie przez Polskę niepodległości” – pisał w Głosie Nauczycielskim nr 49 z 4 grudnia 2019 r. dr Piotr Wierzbicki, historyk z Krakowa, członek ZNP (Oddział Kraków-Śródmieście).
“Już od 1901 r. Piłsudski współpracował z takimi postaciami jak Julian Smulikowski czy też Ksawery Prauss, byli to późniejsi wybitni członkowie ruchu nauczycielskiego i w konsekwencji – ZNP. Pierwszy został I wiceprezesem tej organizacji i był twórcą potęgi organizacyjnej i finansowej Związku, drugi zaś został pierwszym ministrem oświaty u zarania Niepodległej” – zaznacza dr Piotr Wierzbicki.
Dokładnie 100 lat temu, 17 maja 1921r. Józef Piłsudski został honorowym członkiem ZNP!
Związki Piłsudskiego z @ZNP_ZG nie były przypadkowe. Komendant dobrze zdawał sobie sprawę ze znaczenia dobrze rozwiniętej organizacji nauczycielskiej dla niepodległości.https://t.co/XruWaFuP5F— ZNP (@ZNP_ZG) May 17, 2021
“Józef Piłsudski doskonale zdawał sobie sprawę ze znaczenia dobrze rozwiniętej organizacji i struktur nauczycielskich w Galicji dla sprawy niepodległości. Działalność nauczycieli związkowców służyła bowiem uaktywnieniu społeczeństwa i pracy wychowawczej, dlatego też lata 1906-1914 to okres bardzo aktywnej współpracy z ruchem nauczycielskim. Środowisko związkowców wspierało również materialnie działania PPS i organizacji paramilitarnych, takich jak Związek Walki Czynnej (ZWC) czy Związek Strzelecki, tworzonych na potrzeby przyszłej walki o wolną Polskę. (…) Nauczycielscy aktywiści zaangażowali się też w tworzenie Polskiego Skarbu Wojskowego, którego celem było zbieranie środków na przyszłe Wojsko Polskie. Piłsudski zaangażował się natomiast w kształcenie kadry związkowej i nauczycielskiej w latach 1913-1914. Jego wykłady we Lwowie i Zakopanem miały istotne znaczenie w kształtowaniu pozycji przyszłego wodza Legionów i przywódcy państwa pośród nauczycielstwa i członków Związku, którzy je docenili i przyjęli z entuzjazmem. Nie było to bez wpływu na postawę Związku i nauczycielstwa w latach 1914-1918” – stwierdza historyk.
Potwierdzeniem ścisłych związków pomiędzy ZNP i Józefem Piłsudskim jest nie tylko nadanie Marszałkowi honorowego członkostwa Związku w 1921 r., ale o tych bliskich relacjach świadczą dokumenty i zdjęcia zachowane m.in. w Archiwum Zarządu Głównego ZNP w Warszawie.
Honorowa członkinią ZNP była także Aleksandra Piłsudska, wdowa po Marszałku (otrzymała ten tytuł w 1937 r.).
(JK, GN)
>> Więcej o związkach Józefa Piłsudskiego z ZNP można przeczytać także na stronie Związku
>> Więcej o historii ZNP – w naszej serii historycznej: https://glos.pl/tag/nasza-historia
Marszałek Józef Piłsudski, honorowy członek ZNP. 152. rocznica urodzin twórcy Niepodległej
Wojna 1920. Gen. Bolesław Popowicz i inni członkowie Związku w wojnie polsko-bolszewickiej
Ojczyzna w potrzebie! Sto lat temu Związek wzywał nauczycieli do obrony kraju przed bolszewikami
Chyliły się sztandary… Jak Związek czcił imieniny Józefa Piłsudskiego?
„Złączeni wielkim bólem…”. 85 lat temu cała Polska żegnała Marszałka