Aż 85 proc. ankietowanych uczniów ufa w Polsce nauczycielom przedmiotowym, 87 proc. wychowawcom, a 73 proc. dyrektorom szkół – wynika z badania naukowców z Polski i Ukrainy pod kierownictwem dr. hab. Piotra Długosza z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zaufanie dla szefa MEiN Przemysława Czarnka zadeklarowało z kolei tylko 29 proc. badanych.
Badając problem społecznych skutków pandemii i zdalnej edukacji naukowcy zmierzyli również, jak ten „fundament społeczeństwa” wygląda w społeczności uczniów. Czy zdalna edukacja i brak kontaktów z nauczycielami wpłynęły negatywnie na więź moralną, jaką jest zaufanie. Interesujące jest również pytanie jak te sfera wygląda w ukraińskiej szkole. Czy są jakieś różnice między oboma krajami czy też ich nie ma?
– Dane zebrane w trakcie precyzyjnych badań w przeddzień powrotu do szkoły wskazują na to, że nauczyciele poza kręgami rodzinnymi i przyjacielskimi nadal stanowią autorytet dla uczniów. Mimo różnych głosów, że pozycja i status nauczyciela uległy w ostatnich latach erozji, a miała ją jeszcze pogłębić zdalna edukacja wyniki badań wskazują, że do tego nie doszło – podkreśla dr hab. Piotr Długosz.
– Można by rzec, że szkoła, nauczyciele i rodzice wyszli obronną ręką z kryzysu, jaki powstał w trakcie zdalnej edukacji. Dobrze to świadczy o zasobach kapitału społecznego szkolnej społeczności, gdyż będzie on potrzebny do pokonywania kolejnych problemów i barier, jakie zostaną wytworzone poprzez pandemię i zmiany wywołane reformami – wskazuje.
Według niego paradoksalnie, zdalna edukacja mogła wzmocnić pozycję nauczycieli i pokazać uczniom, rodzicom, że bez ich obecności i ofiarnej pracy młody człowiek nie może zdobyć wiedzy, która jest mu potrzebna do adaptacji w świecie dorosłych i zajęcia statusu społecznego.
– Jednocześnie mamy niski poziom zaufania do władzy państwowej, co osłabia jej legitymizację i może sprzyjać kontestacji państwa i jej struktur – tłumaczy naukowiec.
Badania były realizowane za pomocą indywidualnego wywiadu wspomaganego komputerowo (CAPI) w domach respondentów. Próba miała charakter reprezentatywny i była ona dobierana metodą random route. Sondaż w Polsce był prowadzony na próbie 1000 uczniów ze starszych klas szkół podstawowych (5-8) oraz szkół średnich. Badania w Polsce realizował Research Collective. Identyczne badanie przeprowadzono na Ukrainie na próbie 1022 uczniów przez Międzynarodowy Instytut Socjologii w Kijowie. Zespół badawczy: dr hab. Piotr Długosz, dr Damian Liszka, dr Paweł Walwender, dr Anna Gagat-Matuła, dr Luydmila Yuzva, dr Anastasia Bastrakova. Badania zostały sfinansowane przez NAWA w ramach konkursu Grantów Interwencyjnych.
(JK, GN)
Badanie: Co utrudnia uczniom powrót do szkoły po wielu miesiącach zdalnej edukacji?
Prof. Piotr Długosz:, socjolog: Trauma pocovidowa: będziemy z nią żyć dłużej, niż nam się wydaje
Prof. Piotr Długosz: Systemu edukacji nie dostosowano do nowej, pandemicznej rzeczywistości
Społeczeństwo i pandemia. Prof. Piotr Długosz: Młodzi są najbardziej poharatani