Nie ma chyba bardziej znanej i zarazem nieznanej postaci w ruchu nauczycielskim, jaką jest Stanisław Nowak, pierwszy prezes ZNP, którego 160. rocznicę obchodzimy w tym roku
Motto
„Bojownik o szkołę polską, oświatę powszechną i prawa nauczycieli, działacz oświatowy i społeczny, senator RP, kawaler Krzyża Komandorskiego”.
Cytat z listu pośmiertnego żony Weroniki Nowak
Archiwum Zarządu Małopolskiego ZNP w Krakowie
Jego postać obrosła legendą, która jednak do tej pory nie została pogłębiona, dlatego w kontekście tej okrągłej rocznicy urodzin warto przypomnieć dokonania Stanisława Nowaka. To szczególnie istotne dla poznania historii Związku Nauczycielstwa Polskiego, którego korzenie sięgają początku XX w. oraz okresu walki o niepodległą Rzeczpospolitą. W walce tej Związek brał czynny udział, a jej głównymi koordynatorami i organizatorami byli właśnie Stanisław Nowak oraz Julian Aleksander Smulikowski.
Stanisław Nowak, przyszły twórca ZNP, a zarazem człowiek, który zjednoczył ruch związkowy nauczycielstwa polskiego, urodził się 28 października 1859 r. w Andrychowie. Jego ojciec, także Stanisław, był tamtejszym urzędnikiem podatkowym. Matka Rozalia, z domu Gałuszka, zajmowała się domem. Dzieciństwo spędził w Andrychowie, gdzie rozpoczął edukację w tamtejszej szkole ludowej. Po 1870 r. rodzina przeniosła się do Krakowa, gdzie syn uczęszczał do znakomitego Gimnazjum św. Jacka przy ul. Siennej. Po jego ukończeniu w 1877 r. i odbyciu kursu przygotowawczego podjął naukę w seminarium nauczycielskim. Świadectwo ukończenia otrzymał 30 czerwca 1880 r.
(…)
Dr Piotr Wierzbicki, ZNP Kraków-Śródmieście
Więcej – tylko w GN nr 46 (e-wydanie)
Pozostałe artykuły w numerze 46/2019:
- Pełnym Głosem: Największe prawo do zasługi
- Felieton: Może zwolni się miejsce
- Gdzie się podziały etaty w oświacie?
- W puli na nauczycielskie wynagrodzenia w 2020 r. jest dziura
- Naprawdę warto inwestować w zdolną młodzież, a to nie najlepiej wychodzi
- 11 listopada w Łodzi. Święto Niepodległości oraz Święto Okręgu Łódzkiego ZNP
- W gminie Zawidz nie zostały wypłacone podwyżki i pensje za listopad
- Poznaj swoje prawa
- Czas otworzyć się na pozytywną komunikację
- Sekretarz generalny Międzynarodówki Edukacyjnej o fenomenie tajnego nauczania
- 160. rocznica urodzin Stanisława Nowaka
- Dzień Edukacji Narodowej Oddziału ZNP w Białymstoku
- Przedstawiamy dwa dokumenty związane z działalnością Stanisława Nowaka
- Nauka jest kobietą. Dziewczyny z Galaktyki
- Polacy na Ukrainie: Nauka języka polskiego jest dziś dla nas najważniejsza
- Awans zawodowy: Kto pyta, nie błądzi
- 75. rocznica przybycia do Nowej Zelandii tzw. Dzieci Perskich
- Sportowe zmagania – VII Małopolska Spartakiada Seniorów ZNP
- Bliżej prawa: Daleko do stabilizacji
- Pytania do eksperta: Ochrona stosunku pracy
- Szkolenie integracyjne oddziałów ZNP w Ustroniu-Jaszowcu