Utrata godzin ponadwymiarowych w ciągu roku szkolnego


Jestem nauczycielem szkoły ponadpodstawowej. Chciałabym się dowiedzieć, czy w ciągu roku szkolnego dyrektor może zabrać nauczycielowi godziny ponadwymiarowe? (G.H., Janów Podlaski)

Zmiana liczby godzin ponadwymiarowych w ciągu roku szkolnego czy wręcz ich zabranie jest możliwe. Takie działanie nie narusza bowiem stosunku pracy, w tym wymiaru zatrudnienia. Jednak dyrektor powinien uzasadnić swoją decyzję.

Godziny ponadwymiarowe w szkole są to godziny zajęć dydaktycznych, które pozostają do realizacji po podzieleniu godzin przewidzianych do realizacji z uczniami na pensum. Jeżeli pozostają godziny, których liczba nie jest wystarczająca, aby dyrektor mógł zatrudnić nowego nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć bądź w niepełnym wymiarze zajęć, wówczas godziny takie przydziela nauczycielom zatrudnionym w szkole w pełnym wymiarze czasu pracy jako godziny ponadwymiarowe. W kompetencji dyrektora szkoły, który jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych tam pracowników, w tym nauczycieli, jest przydział godzin ponadwymiarowych. Dyrektor szkoły odpowiada bowiem za realizację zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych w szkole. Z uwagi na to, że godziny ponadwymiarowe są przeznaczone do realizacji zajęć dydaktycznych, dyrektor przydzielając je nauczycielowi, powinien uwzględnić kwalifikacje danego nauczyciela. Dlatego też, jeżeli są to godziny z języka polskiego, to powinien je realizować nauczyciel mający kwalifikacje do tego przedmiotu, jak też nauczający w klasach, w których realizuje zajęcia z języka polskiego. Co do zasady godziny ponadwymiarowo przydzielane są danemu nauczycielowi na cały rok szkolny. W piśmie informującym o przydziale tych godzin dyrektor informuje nauczyciela o ich liczbie oraz realizowanych zajęciach w ramach tych godzin. Należy jednak zauważyć, że w szkole w ciągu roku szkolnego mogą zdarzyć się różne sytuacje, które będą miały wpływ na zmianę liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych, całkowite ich zabranie czy przydzielenie. Do tych sytuacji możemy zaliczyć chorobę nauczyciela, powrót nauczyciela z urlopu rodzicielskiego czy obniżenie wymiaru zatrudnienia nauczyciela na jego wniosek. Jednak należy zwrócić uwagę, że zmiana przydziału godzin powinna być ściśle uzasadniona. Na pewno nie może mieć miejsca sytuacja, że w danym oddziale określonego przedmiotu naucza dwóch nauczycieli lub następuje zmiana nauczyciela nauczającego dany przedmiot podczas roku szkolnego.

Jeżeli dyrektor szkoły podejmie decyzję o odebraniu nauczycielowi części lub wszystkich godzin ponadwymiarowych, to nie stosuje w tym przypadku żadnych form prawnych zmieniających wymiar zatrudnienia. Nie stosuje więc zarówno porozumienia zmieniającego czy wypowiedzenia zmieniającego. Decyzja ta nie stanowi pogorszenia warunków pracy. Ale dyrektor szkoły powinien przekazać nauczycielowi pisemną informację o zmniejszeniu liczby godzin ponadwymiarowych bądź o całkowitym odebraniu. Brak zgody nauczyciela na zmniejszenie wymiaru godzin ponadwymiarowych lub całkowite ich zabranie nie ma mocy wiążącej dla decyzji dyrektora. Oznacza to, że sprzeciw nauczyciela nie ma dla dyrektora mocy wiążącej.

Podstawa prawna

art. 35 Karty Nauczyciela



Joanna Skrobisz



Pozostałe artykuły w numerze 9/2019: