Z prof. dr hab. Krystyną Skarżyńską, psychologiem społecznym w Katedrze Psychologii Społecznej i Osobowości Uniwersytetu SWPS, rozmawia Katarzyna Piotrowiak
W swoich badaniach zajmuje się Pani m.in. agresją i mową nienawiści. Jak dużą siłę niszczącą może mieć siła nienawiści, jeśli jest kierowana przeciwko całym grupom zawodowym, np. nauczycielom?
– Kiedy nauczyciele w kwietniu 2019 r. domagali się podwyżek, mieliśmy do czynienia z przykładem takiego operowania językiem przez ludzi władzy i przychylne jej media, które miało usprawiedliwiać nieprzejednaną postawę rządzących wobec żądań protestujących. Aktualna władza dezawuuje każdą grupę, której chce coś zabrać albo czegoś nie dać. Tak było również w kwietniu. O protestujących nauczycielach mówiono m.in., że nie zasługują na spełnienie ich postulatów, bo są roszczeniowi, za mało pracują, za dużo chcą, działają na zlecenie opozycji i że zarabiają więcej, niż mówią. Taki był w dużym skrócie przekaz rządzących. Było jeszcze coś, co brzmiało już mniej wprost. Ale dawało się wyczuć: nauczyciele „nie są naszymi wyborcami”. Wcześniej podobnie negatywne mówiono o lekarzach rezydentach, a teraz o sędziach. Gdy chcemy komuś „dowalić”, skompromitować go czy ośmieszyć – to język staje się potężną i skuteczną bronią.
Mówiono też, że jeśli nauczyciele chcą zarabiać więcej, to niech skorzystają z 500+. Czy to jest mowa nienawiści, czy mowa pogardy?
– Wszystko jedno, czy nazwiemy to mową nienawiści czy pogardy, jest to mowa niebezpieczna. Uważam, że ten termin jest przydatniejszy, bo za słowem „nienawiść” kryją się bardzo różne emocje, a wspólne jest to, że szkodzi ona osobie czy grupie, wobec której jest wymierzona, i psuje relacje społeczne. Można używać mowy niebezpiecznej niekoniecznie z powodu nienawiści, istotny jest jej negatywny skutek. Operowanie taką mową może np. wynikać z chęci zaistnienia, wyróżnienia się z tła. Jak ktoś werbalnie zmasakruje, zgniecie swojego rozmówcę, jakąś grupę zawodową, to jest zauważany, cytowany.
(…)
Więcej – tylko w GN nr 1-2 (e-wydanie)
Pozostałe artykuły w numerze 1-2/2020:
- Pełnym Głosem: Moc jest z nami
- Felieton: Kto posprząta?
- Godne płace nauczycieli. ZG ZNP powołał Komitet Inicjatywy Ustawodawczej
- Projekt budżetu na 2020 r. Podwyżek dla nauczycieli nie przewidziano
- Tak oszczędzają na nauczycielach. Skandal!
- Zyta Czechowska, Nauczyciel Roku 2019, zbiera na WOŚP. „Nauczyciele też mają swoją puszkę”
- Co nowego w oświacie w 2020 r.? Podwyżki dla nielicznych, kontynuacja reformy w szkołach średnich
- Wywiad: Gdybym nie mogła wychodzić poza schematy, musiałabym zrezygnować z pracy w szkole
- Internet w Polsce coraz powszechniejszy
- Czarodziej z Hogwartu na cenzurowanym
- Jan Paweł II, Żółkiewski, Tyrmand, Ingarden… Patroni roku 2020 ustanowieni przez Sejm i Senat
- 30 lat temu przyjęto Konwencję o prawach dziecka. Czy ją czytamy, znamy, przestrzegamy jej?
- Wspomnienia Marii Smulikowskiej z czasów walki o Niepodległą i początków Związku
- Z Pielgrzymowic do Rzymu na „I can – Children’s Global Summit”
- Łomża. Związkowcy uczcili pamięć nauczycieli i uczniów tajnego nauczania
- Atak na Kartę jest atakiem na pozycję nauczyciela
- Nie odbierajmy młodzieży prawa do zniechęcenia i rozczarowania światem
- Samorządy: Nie możemy wydawać więcej, niż mamy w budżetach lokalnych
- Uczniowie z wizytą w laboratoriach IPPT PAN
- Oświadczenia majątkowe posłów. Jaki majątek zgromadził szef MEN?
- Deportacje i powroty Polaków do i z Kazachstanu
- Awans zawodowy: Refleksje nauczycieli, którzy są już po egzaminie lub rozmowie
- Edukacja oparta na dowodach. Nie przestawaj pytać
- Awans zawodowy: Obowiązki opiekuna stażu część V
- Sportowcy kochają teatr. „Czarnoksiężnik z krainy Oz” na scenie Mysłowickiego Ośrodka Kultury
- Pytania do eksperta: Urlop zdrowotny a uprawnienia emerytalne