Spośród wszystkich dziecięcych emocji to właśnie złość najczęściej budzi niepokój i frustrację dorosłych, a także często jest przyczyną interwencji wychowawczych. Czy słusznie tak bardzo przejmujemy się złością?
W gabinetach psychoterapeutycznych to często jeden z kluczowych tematów rozmowy. Problemy związane ze złością mogą być jednak bardzo różne – od niepohamowanej agresji fizycznej lub werbalnej, przez huśtawki nastrojów i nagłe wybuchy gniewu, aż wreszcie po tłumienie złości bądź kierowanie jej ku sobie. Ma je wiele osób – niezależnie od płci czy wieku. Skąd się wzięły?
Czym skorupka…
Większość ludzi, którzy w jakiś sposób nie radzą sobie ze złością, boryka się z tymi trudnościami już od wczesnego dzieciństwa. Kluczową rolę odgrywa dom rodzinny. Możliwe, że rodzice lub opiekunowie nie stawiali dziecku granic lub przeciwnie – wyznaczyli je zbyt sztywno. Może sami nie potrafili radzić sobie ze złością i konstruktywnie jej wyrażać, a dziecko poprzez obserwację przejęło od nich te same nawyki – np. zaczęło tłumić złość lub przeciwnie – nauczyło się agresji. Możliwe też, że jego potrzeby emocjonalne były zaniedbywane, a okazywane przez nie emocje nie spotykały się z adekwatną, mogącą je właściwie modelować reakcją. W skrajnych (choć, niestety, wcale nie tak rzadkich) przypadkach dzieci uczą się tłumić emocje, ponieważ szybko przekonują się, że ich okazywanie sprowadza na nie gniew i agresję lub inne zagrażające konsekwencje ze strony rodzica lub opiekuna (np. odrzucenie).
(…)
Magdalena Goetz
psycholożka
Więcej – GN nr 47 (e-wydanie)
Pozostałe artykuły w numerze 47/2019:
- Pełnym głosem. Po jasnej stronie mocy
- Felieton. Jak w starym filmie
- Po wyborach. Nowy rząd, nowy Sejm, nowa komisja edukacji…
- 42. Krajowy Zjazd Delegatów ZNP: porozmawiajmy o przyszłości
- Nie odpuszczamy, osiągniemy nasz cel, jak nie teraz, to w następnych latach
- Edukacja wymaga nieustannego inwestowania, także w kapitał ludzki. Nic nie zastąpi spotkania z nauczycielem
- 8 kwietnia, pamiętamy. Inauguracja akcji w Krakowie. „Przed nami długa droga”
- Rozporządzenie płacowe. MEN chce podnieść najniższe stawki zasadniczego
- Rozpoczynamy akcję „8 kwietnia, pamiętamy”*
- 101. rocznica odzyskania niepodległości. Przypominamy fakty i dokumenty
- Święto Okręgu Łódzkiego ZNP. Pamięć o zasługach nauczycieli
- XVII Dzień Związkowca Okręgu Śląskiego ZNP – Kłobuck
- W szkole są potrzebne dwie rzeczy: spokój i pieniądze. Staramy się zapewnić jedno i drugie
- Klasa, której nie ma – o edukacji dzieci uchodźców
- Gdy rodzice przychodzą wieczorem po dzieci, słyszą: Mamo, dlaczego tak szybko?
- Sosnowieckie liceum ma tylko jednego ucznia. Jak to możliwe?
- Awans zawodowy. Refleksje (po)awansowe nauczycieli
- Casus. Wysokość dodatku za wysługę lat przy zatrudnieniu w kilku szkołach
- Pytania do eksperta. Przydział godzin ponadwymiarowych