Pytania do eksperta: Urlop zdrowotny a uprawnienia emerytalne


Co zrobić, gdy dyrektor udzielił nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, gdy ten miał już uprawnienia emerytalne? (S.G., Kozienice)

W przedstawionej sytuacji dyrektor nie będzie mógł odwołać nauczyciela z udzielonego urlopu dla poratowania zdrowia.

Nauczyciel, zatrudniony zarówno na podstawie mianowania, jak też umowy o pracę, który w dalszym ciągu jest niezdolny do pracy, może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia.

Ustawodawca wyraźnie ustalił, że w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia nauczyciel nie może ani nawiązać stosunku pracy, ani podjąć innej działalności zarobkowej, jak też kontynuować innego nawiązanego stosunku pracy czy prowadzonej działalności zarobkowej. Jeżeli nauczyciel nie spełni tego warunku, musi się liczyć z konsekwencjami, jakie niesie za sobą fakt pracy w okresie urlopu zdrowotnego. Po pierwsze dyrektor, po uzyskaniu informacji o pracy nauczyciela, odwołuje go z urlopu, określając termin, w którym nauczyciel jest zobowiązany do powrotu do pracy. Jeżeli nauczyciel odmówi powrotu, wówczas dyrektor rozpoczyna procedurę dyscyplinarną.

Zapis art. 73 KN mówi, że nauczycielowi, któremu do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne. Czy pojęcie „nabycie uprawnień emerytalnych” dotyczy również uprawnień bez względu na wiek czy tylko uprawnień wynikających z osiągnięcia wieku emerytalnego? Wydawałoby się, że zostało to rozstrzygnięte przez orzeczenia Sądu Najwyższego (np. wyrok z 4 grudnia 2003 r. czy wyrok z 11 września 2001 r.). Jak zauważył sąd, pojęcie „nabycie prawa do emerytury” zostało użyte w Karcie Nauczyciela w znaczeniu, w jakim występuje ono w przepisach regulujących świadczenia emerytalno-rentowe. Nabycie nie oznacza przejścia na emeryturę czy też zamiaru skorzystania z tych uprawnień. Jak wynika z art. 100 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do świadczeń powstaje w dniu spełnienia wszystkich warunków, od których jest uzależnione. Nabycie prawa do emerytury następuje z chwilą spełnienia ostatniego z wymaganych warunków. Przy czym rozwiązanie stosunku pracy nie jest warunkiem koniecznym do nabycia prawa do emerytury, a jedynie warunkiem skorzystania z tego prawa. Dlatego w pełni uzasadniony wydaje się pogląd, że zarówno nabycie prawa do emerytury na podstawie art. 88 KN, jak też osiągnięcie wieku emerytalnego wynikającego z przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest przesłanką ograniczającą uprawnienia nauczycieli do skorzystania z prawa do urlopu dla poratowania zdrowia.

Podstawa prawna:

art. 73 Karty Nauczyciela



Joanna Skrobisz

Więcej porad prawnych – tylko w GN nr 1-2 (e-wydanie)



Pozostałe artykuły w numerze 1-2/2020: