Pytania do eksperta. Pracownicy chronieni przed zwolnieniem


W naszym zespole szkół jest przeprowadzana reorganizacja. Likwidacji ma ulec kilka stanowisk niepedagogicznych, na których zatrudnionych jest kilku pracowników w wieku przedemerytalnym. Czy pracownicy ci będą podlegać szczególnej ochronie oraz czy pracodawca może im obniżyć wynagrodzenie? (T.P., Gniezno)

Pracownik w wieku przedemerytalnym objęty jest ochroną stosunku pracy również przy zwolnieniach grupowych, a obniżka otrzymywanego wynagrodzenia spowoduje obowiązek wypłaty temu pracownikowi dodatku wyrównawczego przez pracodawcę.

Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Obecnie szczególną ochroną stosunku pracy, wynikającą z art. 39 K.p., są objęte kobiety po ukończeniu 56., a mężczyźni 61. roku życia. Zakaz wypowiedzenia obejmuje także zmianę warunków pracy lub płacy (zakaz wypowiedzenia zmieniającego). Nie oznacza to jednak, że z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego pracodawca może wypowiedzieć umowę, a jedyną przesłanką tego wypowiedzenia będzie wiek. Sąd Najwyższy w uchwale z 21 stycznia 2008 r. podjętej w składzie siedmiu sędziów orzekł, że „osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę” (sygn. akt II PZP 13/08).

Pracodawca może jednak wypowiedzieć te warunki pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:

>> wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której należy pracownik;

>> stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.

Zakaz wypowiedzenia odnosi się również do przyczyn niedotyczących pracownika, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Jeżeli z tych przyczyn nie jest możliwe dalsze zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy pracowników, o których mowa w art. 39 K.p., pracodawca może wypowiedzieć im dotychczasowe warunki pracy i płacy. Jeśli spowoduje to obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy do końca okresu, o którym mowa w art. 39 K.p., kiedy to pracownik jest objęty szczególną ochroną stosunku pracy,

Podstawa prawna

art. 39 Kodeksu pracy



 

Joanna Skrobisz

 

Więcej prawnych pytań i odpowiedzi – tylko w Głosie (nr 36, e-wydanie)



Pozostałe artykuły w numerze 36/2021: