Pytania do eksperta: Za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca?


Zostałem zatrudniony w przedszkolu. Kadrowa skierowała mnie na badania lekarskie oraz wskazała, że muszę mieć badania sanepidowskie wpisane do książeczki. Czy za wszystkie te dokumenty sam mam ponosić koszty? Czy przepisy regulują, za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca? (H.J., Kalisz)

Koszty związane z badaniami lekarskimi przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy ponosi pracodawca. To, za jakie badania i zaświadczenia płaci pracodawca, regulują przepisy.

 W świetle art. 229 Kodeksu pracy pracodawca nie może dopuścić pracownika do wykonywania pracy bez ważnych badań lekarskich. Dlatego też każdy pracownik przed rozpoczęciem pracy musi zostać skierowany przez pracodawcę do lekarza medycyny pracy w celu wykonania wstępnych badań. Są one finansowane ze środków pracodawcy. Ponadto pracodawca pokrywa koszty badań kontrolnych i okresowych.

Kolejnym dokumentem wymaganym przy wykonywaniu pracy, w której istnieje ryzyko przenoszenia chorób zakaźnych, jest książeczka zdrowia na potrzeby sanitarno-epidemiologiczne. Wymóg posiadania książeczki w dotyczy pracowników podejmujących lub wykonujących prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby. Od 1 stycznia 2020 r. obowiązek ten będzie dotyczył pracowników podejmujących lub wykonujących prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby, nieposiadających aktualnego orzeczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania wymienionych wyżej prac.

Obowiązek wykonania badań do celów sanitarno-epidemiologicznych określają także przepisy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Zgodnie z nimi osoba pracująca w styczności z żywnością powinna uzyskać określone przepisami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi orzeczenie lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy których wykonywaniu istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.

Na dzień dzisiejszy tzw. książeczka sanepidowska już nie obowiązuje. Zastąpiło ją orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Z uwagi na to, że ustawa nie określa, jak zaświadczanie ma wyglądać, część lekarzy i przychodni nadal stosuje formę książeczek. Należy jednak podkreślić, że zaświadczenie jest wystarczającym dokumentem.

Koszty wyrobienia książeczki ponosi pracodawca. Jednak wielu pracodawców, ograniczając ponoszone koszty w ogłoszeniu o pracę wskazuje, że szuka osób posiadających ważne badania sanitarno-epidemiologiczne. Jeśli jest to wyraźny wymóg zatrudnienia danej osoby na stanowisku, wówczas pracownik sam ponosi koszty wykonania badań.

Podstawa prawna

* art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2019 r. poz. 1239 ze zm.)

* art. 59 ust. 2 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2019 r. poz. 1252)



Joanna Skrobisz

Więcej – tylko w GN nr 48 (e-wydanie)



Pozostałe artykuły w numerze 48/2019: