Dr Halina Duczmal-Pacowska ma dziś 97 lat, ale wciąż żywo wspomina lata okupacji niemieckiej. Nie brakowało w nich bowiem dramatycznych przeżyć i trudnych wyzwań związanych z tajnym nauczaniem

Pani Halina jest dziś jedyną żyjącą nauczycielką tajnego nauczania w województwie mazowieckim. Urodziła się w 1923 r. w Krotoszynie. Ojciec Jan Duczmal ukończył farmację i pracował w aptece, i to w Szwajcarii, ale gdy w 1918 r. Polska odzyskała niepodległość, odkrył w sobie nauczycielskie powołanie i zaczął uczyć chemii, fizyki, a także biologii w krotoszyńskim gimnazjum. A w domu pilnował, żeby i córka nieustannie pogłębiała wiedzę.

Ale jej edukację – już jako 16-letniej gimnazjalistki – przerwał 1 września 1939 r. Adolf Hitler. Okupanci włączyli Wielkopolskę wraz z Krotoszynem do Rzeszy i zarządzili akcję Heim ins Reich („Powrót do Rzeszy”). Miała ona na celu przesiedlenie ludności pochodzenia niemieckiego z ZSRR, Rumunii i krajów bałtyckich do III Rzeszy. Żeby zrobić im miejsce, Niemcy zaczęli wysiedlać Polaków z terenów uznanych za niemieckie, m.in. z Wielkopolski.

(…)

Witold Salański

Więcej  – GN nr 46-47 (e-wydanie)

Pozostałe artykuły w numerze 46-47/2020:

• Felieton: Laptopy się skończyły
• Joe Biden 46. prezydentem USA
• Lockdown w oświacie. Cena za spóźnione reakcje rządzących?
• Nauczyciele na protestach. MEN straszy konsekwencjami, ZNP odpowiada: Nie damy się zastraszyć
• Kto otrzyma 500 zł na naukę zdalną? MEN zdradziło szczegóły projektu
• Dyscyplinarki w Sejmie. Opozycja obawia się prześladowania nauczycieli za poglądy
• MEN zachęca gminy do prywatyzacji małych szkół? Resort dzieli subwencję
• Naukowcy alarmują: Szkoły to również źródło rozprzestrzeniania wirusa. Niestety!
• Mam wrażenie, że działania w Polsce są proponowane ad hoc. Brakuje strategii wyprzedzającej
• Nauczycielka po covidzie: Szkoły od września powinny pracować hybrydowo
• „Jutro w szkole. Szkoła jutra”. Konferencja online Fundacji Orange
• Zdaniem nauczyciela. Rodzicielskie hospitacje
• Szkoła musi odgrywać ważną rolę w wychowaniu obywatelskim
• Złość mnie trzyma przy życiu
• Dyrektor LO: Zamiast pracować z domu, inwestujemy w sprzęt do nauczania hybrydowego
• W świecie emocji. Jak sobie z nimi radzić?
• Sprawdzam! Edukacja oparta na dowodach (21). Uczenie uczenia się
• Awans zawodowy. Nauczyciele pytają, ekspert odpowiada. Kto pyta, nie błądzi
• Nauka jest ciekawa. Program Klub Młodego Odkrywcy ma już 18 lat
• Awans zawodowy. Kontraktowy rozpoczyna staż – krok po kroku. Jak zostać mianowanym? Część II.
• Znamy zwycięzców XV Konkursu „Fizyczne Ścieżki”. Gratulujemy!
• Bliżej prawa. Casus. Umowa o pracę w szkole na preferencyjnych zasadach
• Bliżej prawa. Urlop uzupełniający, zaległy i bezpłatny w czasie pandemii