Ewaluację zewnętrzną stosuje 31 systemów edukacji w Europie i ma ona niewiele wspólnego ze zwykłą kontrolą


Ewaluacja to powszechna na naszym kontynencie metoda badania jakości kształcenia w szkołach i placówkach oświatowych. Z tego narzędzia nie korzystają jedynie Finlandia, Norwegia, Chorwacja, Grecja i Bułgaria

W Finlandii władze lokalne mogą przeprowadzać ewaluację zewnętrzną, gdy dostrzegą taką potrzebę. W Norwegii ewaluacji zewnętrznej poddaje się natomiast nie tyle szkoły, ile lokalne organy nadzorujące placówki oświatowe pod kątem tego, czy przestrzegają prawo oświatowe – czy dzieci mają równy dostęp do edukacji bez względu na płeć, pochodzenie społeczne i kulturowe oraz miejsce zamieszkania.

W 27 z 31 systemów edukacji za ewaluację zewnętrzną odpowiada ogólnokrajowa jednostka, najczęściej nosząca nazwę „inspektorat”. W niektórych jednak – tak jest m.in. Estonii i Austrii – nadzór państwa nad szkołami sprawują regionalne inspektoraty (kuratoria).

Co może ewaluator

W większości przypadków ewaluacja zewnętrzna sprawdza sposób zarządzania placówką, osiągnięcia uczniów, jakość pracy dydaktycznej i przestrzeganie prawa oświatowego. W większości krajów zasady przeprowadzania ewaluacji określają władze centralne. W niektórych (np. Estonii, Słowenii i Turcji) bada się jedynie przestrzeganie prawa, a we Wspólnocie Francuskiej w Belgii – poziom nauczania. Francja sprawdza jakość pracy poszczególnych pracowników szkoły, brak jest natomiast ewaluacji samej szkoły. W Belgii praca ewaluatorów koncentruje się przede wszystkim na jakości kształcenia realizowanego przez poszczególnych nauczycieli oraz zespołach pedagogicznych nauczających danego przedmiotu w szkołach. Dania pozostawia sprawę kryteriów stosowanych przy ewaluacji poszczególnym gminom, władze centralne jedynie wspierają samorząd. Na Słowacji państwowy inspektorat bada tylko kwestie związane z kształceniem, a samorząd jest odpowiedzialny za audyt finansowy.

(…)



Piotr Skura

 

Cały tekst – tylko w Głosie (nr 37, także w formie e-wydania)



Pozostałe artykuły w numerze 37/2021: