„Do sióstr, braci ślemy wici/ By związkowy wzięli chrzest/ Niechaj złączą się rozbici/ Bo w jedności siła jest” – to fragment starej pieśni związkowej, obecnie hymnu ZNP, autorstwa Stefana Zaleskiego
Kim był Stefan Zaleski? Hymn jest dobrze znany członkom ZNP, ale jego autor chyba mniej. A była to postać wybitna, jeden z filarów ruchu nauczycielskiego na przełomie XIX i XX w. Urodził się w 1859 r. w Krakowie, gdzie spędził dzieciństwo oraz młodość i gdzie w 1880 r. ukończył seminarium nauczycielskie. Uczył w szkółkach ludowych ziemi krakowskiej – w Witkowicach, Piekarach, Nawojowej Górze. W Krzeszowicach pełnił funkcję kierownika czteroklasowej szkoły w latach 1889-1892. Był przekonany, że nauczyciel nie może stać z boku. Pomagał więc mieszkańcom, ludziom biednym i niewykształconym. Zakładał czytelnie, biblioteki i kółka rolnicze.
Sam też doskonalił się zawodowo. Złożył egzamin kwalifikacyjny i wydziałowy. W 1892 r. otrzymał posadę w szkole ćwiczeń przy męskim seminarium nauczycielskim w Krakowie. Nadal pogłębiał wiedzę z zakresu pedagogiki, historii i literatury. Interesowało go też funkcjonowanie szkolnictwa, ustawodawstwo oświatowe czy
warunki bytowe nauczycieli,
czemu dawał wyraz w licznych artykułach zamieszczanych w prasie oświatowej i codziennej. W 1904 r. pod pseudonimem Światłomir wydał pracę „Ciemnota Galicji w świetle cyfr i faktów”, w której skrytykował politykę szkolną konserwatywnych władz galicyjskich.
(…)
Witold Salański
Więcej – GN nr 16-17 (e-wydanie)
Pozostałe artykuły w numerze 16-17/2021:
- Pełnym głosem. Ważne pytanie: Otwierać, nie otwierać?
- Felieton. Nie ze mną te numery
- Przedszkola wracają do pracy stacjonarnej. Wkrótce to samo czeka klasy I-III?
- W kwietniu miały wystartować szkolenia dla nauczycieli WF. Nie wystartowały
- Apel ZNP, EI i EARTHDAY.ORG. Walka ze zmianami klimatycznymi musi mieć edukacyjną twarz
- Wpuszczenie dzieci do szkół wywołało dwie fale. Niestety, to był błąd
- Dodatkowe 187 mln zł dla oświaty? Wcale nie jest pewne, że te pieniądze trafią do uczniów i nauczycieli
- Adam Bodnar jako RPO szczególnie aktywnie występował w sprawach uczniów i nauczycieli
- RPO do wiceministra Rzymkowskiego. „Kwestionowanie praw zwierząt nie służy edukacji przyrodniczej”
- Felieton. Życie monitorowane
- Likwidacja szkolnictwa specjalnego? To już się dzieje, a MEiN patrzy na to i milczy!
- Szczepienia uczniów przeciwko COVID-19: realne jeszcze w tym roku
- Z całą pewnością związki staną przed wyzwaniem związanym z obroną praw pracowniczych
- Nie otwierajmy szkół w tym roku szkolnym, wróćmy od września, na nowe rozdanie
- Co z czwartym przedmiotem na egzaminie ósmoklasisty? Do Sejmu trafił projekt ustawy
- Felieton. Lepsza najgorsza prawda
- Szkoły będzie trzeba nauczyć się od nowa
- O głosie w Głosie – cykl dla zachrypniętych nauczycieli (6)
- Od A do Z. Nauczanie oparte na dowodach (7). F – Fiszki… ale po co?
- Polska „emigracja sercowa” w Czarnogórze. Musimy zawsze pamiętać, aby strzec swojej tożsamości
- Sytuacja edukacyjna dzieci romskich pochodzenia rumuńskiego
- Awans zawodowy. Jeszcze o ważnych terminach i dokumentacji awansowej
- Casus. Potwierdzenie formy i treści zawarcia stosunku pracy w aktach osobowych
- Pytania do eksperta. Sprostowanie aktu nadania