105 lat temu zmarł Stefan Zaleski, współtwórca Związku i autor słów hymnu ZNP


„Do sióstr, braci ślemy wici/ By związkowy wzięli chrzest/ Niechaj złączą się rozbici/ Bo w jedności siła jest” – to fragment starej pieśni związkowej, obecnie hymnu ZNP, autorstwa Stefana Zaleskiego

Kim był Stefan Zaleski? Hymn jest dobrze znany członkom ZNP, ale jego autor chyba mniej. A była to postać wybitna, jeden z filarów ruchu nauczycielskiego na przełomie XIX i XX w. Urodził się w 1859 r. w Krakowie, gdzie spędził dzieciństwo oraz młodość i gdzie w 1880 r. ukończył seminarium nauczycielskie. Uczył w szkółkach ludowych ziemi krakowskiej – w Witkowicach, Piekarach, Nawojowej Górze. W Krzeszowicach pełnił funkcję kierownika czteroklasowej szkoły w latach 1889-1892. Był przekonany, że nauczyciel nie może stać z boku. Pomagał więc mieszkańcom, ludziom biednym i niewykształconym. Zakładał czytelnie, biblioteki i kółka rolnicze.

Sam też doskonalił się zawodowo. Złożył egzamin kwalifikacyjny i wydziałowy. W 1892 r. otrzymał posadę w szkole ćwiczeń przy męskim seminarium nauczycielskim w Krakowie. Nadal pogłębiał wiedzę z zakresu pedagogiki, historii i literatury. Interesowało go też funkcjonowanie szkolnictwa, ustawodawstwo oświatowe czy

 

warunki bytowe nauczycieli,

czemu dawał wyraz w licznych artykułach zamieszczanych w prasie oświatowej i codziennej. W 1904 r. pod pseudonimem Światłomir wydał pracę „Ciemnota Galicji w świetle cyfr i faktów”, w której skrytykował politykę szkolną konserwatywnych władz galicyjskich.



(…)

 

Witold Salański

 

Więcej – GN nr 16-17 (e-wydanie)



Pozostałe artykuły w numerze 16-17/2021: