Szanowni Posłowie i Senatorowie! Szanowne Posłanki i Senatorki! W związku ze złożeniem w Sejmie ustaw dotyczących zmian w edukacji i skierowaniem ich do prac w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz planem szybkiego procedowania mimo protestów wielu środowisk nauczycielskich, uczniowskich i rodzicielskich, organizacji społecznych oraz samorządów, jako Nauczyciele Roku wyrażamy stanowczy sprzeciw wobec proponowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki pomysłów.

Uważamy je za niebezpieczne dla funkcjonowania publicznej edukacji opartej na kulturze dialogu, relacjach interpersonalnych i poszanowaniu różnych punktów widzenia. Dlatego też apelujemy do Państwa Posłów i Senatorów o odrzucenie tych szkodliwych dla edukacji zmian. Powodów, dla których warto to zrobić, jest wiele. Poniżej przedstawiamy tylko kilka z nich.

Nowe przepisy przewidują odpowiedzialność karną dyrektorów za przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków, które będą się wiązać z działaniem na szkodę dziecka. Ich wprowadzenie tłumaczy się „luką prawną w tym zakresie”, jednak Stanisław Trociuk, zastępca rzecznika praw obywatelskich, obalił tę tezę, zauważając, że za czyny popełnione z pokrzywdzeniem małoletnich dyrektorzy szkół i innych placówek już teraz podlegają odpowiedzialności karnej na zasadach ogólnych wynikających z Kodeksu karnego. Wydaje się więc, że projektowane prawo może być dodatkowym narzędziem służącym dyscyplinowaniu dyrektorów, a nie chroniącym dobro dzieci.

Projektowane zmiany mają także na celu zwiększenie uprawnień kuratorów oświaty. W proponowanych przepisach znajdują się zapisy, które pozwolą kuratorowi odwołać dyrektora, jeśli ten nie wypełni zaleceń pokontrolnych. Te rozwiązania mogą stanowić kolejny bat na niepokornych dyrektorów. Co więcej, kurator będzie mógł odwołać dyrektora mimo sprzeciwu organu prowadzącego placówkę, rodziców i nauczycieli, co ograniczy nie tylko autonomię dyrektorów, ale także wszystkich tworzących szkołę oraz samorządów.

Wolność i autonomię lokalnych środowisk szkolnych ograniczy także inny proponowany przez MEiN przepis, w myśl którego to kurator oświaty będzie decydował o tym, jakie organizacje społeczne pojawią się w placówce. Podmioty te będą musiały z trzymiesięcznym wyprzedzeniem przesyłać do szkół drobiazgowy plan zajęć, który następnie będzie wymagać akceptacji kuratora. W praktyce zmiany te będą oznaczały blokadę działań wielu nauczycieli, ale także inicjatyw podjętych przez rodziców – wszystkie one będą bowiem podlegały cenzurze kuratora oświaty. Warto przy tym zaznaczyć, że już dzisiaj rodzice muszą wyrazić pisemną zgodę na każde zajęcia pozalekcyjne. Naszym zdaniem taki zapis pozbawia rodziców i dyrektora podmiotowości w zarządzaniu szkołą i jest formą ograniczania szkolnej demokracji.

Zaprezentowane propozycje budzą nasze uzasadnione wątpliwości. Nie chcemy szkoły opartej na strachu. Nie zgadzamy się na ograniczenia wolności i autonomii, bez których nie ma miejsca na rozwój i kreatywne działania. Nie negujemy konieczności zmian w edukacji, ale przyjmowanych w dialogu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami procesu edukacji i poprzedzonych realnymi konsultacjami społecznymi. Powinny to być jednak zmiany nastawione na podniesienie jakości nauczania i wychowania, usprawniające kierowanie szkołą przez dyrektorów, pozwalające na wzmocnienie pozycji rodziców w współzarządzaniu placówkami oświatowymi. Tymczasem propozycje przedstawione przez resort ministra Przemysława Czarnka nie przysłużą się ani uczniom, ani rodzicom, ani nauczycielom i dyrektorom.

Prosimy Państwa Posłów i Senatorów o wzięcie pod uwagę naszych wątpliwości, których podstawą jest wieloletnie doświadczenie w pracy z młodymi ludźmi. Twórzmy szkołę, w której podstawą są relacje, podmiotowość i wzajemne zaufanie wszystkich stron tworzących szkolne społeczności.

Nauczyciele Roku:

Grzegorz Lorek (2002)

Bogumiła Bąk (2003)

Wiktor Kamieniarz (2004)

Danuta Konatkiewicz (2006)

Wiesław Włodarski (2007)

Dariusz Kulma (2008)

Radosław Moskal (2009)

Marzena Kędra (2012)

Marcin Zaród (2013)

Barbara Halska (2014)

Katarzyna Nowak-Zawadzka (2015)

Joanna Urbańska (2016)

Marta Florkiewicz-Borkowska (2017)

Przemysław Staroń (2018)

Dariusz Martynowicz (2021)

 

Pozostałe artykuły w numerze 51-52/2021:

• Pełnym głosem. Fajerwerki na koniec roku
• Felieton. Trzy miesiące na zdalnym
• Spotkanie MEiN – związki o wynagrodzeniach. ZNP domaga się podwyżek od stycznia 2022 r.
• Od 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r. – nauka tylko zdalnie. Co potem? Możliwe różne scenariusze
• „Wolna szkoła, nie partyjna!”. Przed Sejmem 8 grudnia br. odbył się protest przeciwko lex Czarnek
• Sąd Okręgowy w Warszawie: Sugerowanie, że nauczyciele stoją za alarmami bombowymi narusza dobra osobiste
• Felieton. Na froncie
• Obowiązek szczepień dla nauczycieli? Pomysł upadł dobę po tym, jak się pojawił
• Bardzo bym nie chciała, żeby nauczyciel musiał wyglądać za drzwi, kiedy będzie chciał mówić o tolerancji
• Niszcząca siła rażenia lex Czarnek. Wysłuchanie społeczne na temat niebezpiecznych pomysłów MEiN
• Ankieta redakcyjna Głosu: Co to był za rok?
• Jeśli minister edukacji mówi, że jego celem jest zbawienie uczniów, to ja się zastanawiam, po co ja tu jestem jako ksiądz
• Felieton. Pożar w reżimie sanitarnym
• Felieton. Bezradność
• Kiedy nie mam lekcji w pracowni fizycznej, kiedy nie działa odtwarzacz płyt, mówię do uczniów: „wyobraźcie sobie…”
• Jak rozmawiać w szkole o pandemii, koronawirusie i szczepionkach
• Pandemia COVID-19 niezwykle dotknęła szkołę jako instytucję. Wymagała wielu poświęceń
• O tym pisał Głos 100 i 90 lat temu. Edukacja „wymaga logicznego zarządzenia”…
• Ćwierć wieku OSPAR. Motto tych prezentacji „Jesteśmy tacy sami, potrafimy wiele” mówi wszystko
• Unia Europejska. Jest porozumienie polityczne w sprawie Europejskiego Roku Młodzieży
• Profilaktyka cyfrowa powinna się zacząć, zanim dziecko zacznie chodzić
• Lasy są uważane za strażnika zmian klimatycznych
• Awans zawodowy. Potwierdzamy fakty, obalamy mity – część I
• Częstochowa. Konferencja i XVII Regionalne Forum Bibliotekarzy
• Casus. Wymogi formalne przy udzielaniu urlopu bezpłatnego
• Pytania do eksperta. Zwrot za zakup okularów