Czołowym problemem, z jakim borykały się władze państwowe i oświatowe w pierwszych latach po odzyskaniu wolności, była walka z analfabetyzmem – spadkiem po zaborach, zwłaszcza rosyjskim i austriackim

Głos Nauczycielski stawiał sprawę jasno. „Każdy obywatel państwa polskiego powinien ukończyć przynajmniej szkołę powszechną – tak, jak każdy winien przejść szczepienie ochronne, by nie paść ofiarą epidemii” – czytamy w artykule Wiktora Gatnikiewicza „Niewykonywanie przymusu szkolnego przez władze” (GN nr 19-20 z 31 grudnia 1921 r.).

Tymczasem dzieci chłopskie pobierały naukę co najwyżej do 10.-11. roku życia, starszych rodzice angażowali już całkowicie do pracy w gospodarstwie lub zarobkowania u sąsiadów. „Jednakowoż winić ludność wiejską należy tylko częściowo – stwierdzał autor. „Główną winę ponoszą władze szkolne. (…) Niewykonywanie przymusu szkolnego doprowadziło do tego, że dzieci wiejskie w wieku szkolnym po dwóch, trzech lub czterech latach sezonowego uczęszczania na naukę codzienną (…) kończą samowolnie i szybko edukację” – podkreślał. A przecież „przymus szkolny i jego wykonanie nie wymaga nowych wydatków, waśni partyjnych i przesilenia gabinetowego. Wymaga logicznego zarządzenia, poczucia odpowiedzialności naczelnych i skrupulatnego wypełnienia zarządzeń podwładnych władz szkolnych”.

(…)

 

Witold Salański

 

Więcej – GN nr 51-52 (e-wydanie)

Pozostałe artykuły w numerze 51-52/2021:

• Pełnym głosem. Fajerwerki na koniec roku
• Felieton. Trzy miesiące na zdalnym
• Spotkanie MEiN – związki o wynagrodzeniach. ZNP domaga się podwyżek od stycznia 2022 r.
• Od 20 grudnia 2021 r. do 9 stycznia 2022 r. – nauka tylko zdalnie. Co potem? Możliwe różne scenariusze
• „Wolna szkoła, nie partyjna!”. Przed Sejmem 8 grudnia br. odbył się protest przeciwko lex Czarnek
• Sąd Okręgowy w Warszawie: Sugerowanie, że nauczyciele stoją za alarmami bombowymi narusza dobra osobiste
• Felieton. Na froncie
• Obowiązek szczepień dla nauczycieli? Pomysł upadł dobę po tym, jak się pojawił
• Bardzo bym nie chciała, żeby nauczyciel musiał wyglądać za drzwi, kiedy będzie chciał mówić o tolerancji
• List 15 Nauczycieli Roku w związku ze złożeniem w Sejmie projektu Lex Czarnek
• Niszcząca siła rażenia lex Czarnek. Wysłuchanie społeczne na temat niebezpiecznych pomysłów MEiN
• Ankieta redakcyjna Głosu: Co to był za rok?
• Jeśli minister edukacji mówi, że jego celem jest zbawienie uczniów, to ja się zastanawiam, po co ja tu jestem jako ksiądz
• Felieton. Pożar w reżimie sanitarnym
• Felieton. Bezradność
• Kiedy nie mam lekcji w pracowni fizycznej, kiedy nie działa odtwarzacz płyt, mówię do uczniów: „wyobraźcie sobie…”
• Jak rozmawiać w szkole o pandemii, koronawirusie i szczepionkach
• Pandemia COVID-19 niezwykle dotknęła szkołę jako instytucję. Wymagała wielu poświęceń
• Ćwierć wieku OSPAR. Motto tych prezentacji „Jesteśmy tacy sami, potrafimy wiele” mówi wszystko
• Unia Europejska. Jest porozumienie polityczne w sprawie Europejskiego Roku Młodzieży
• Profilaktyka cyfrowa powinna się zacząć, zanim dziecko zacznie chodzić
• Lasy są uważane za strażnika zmian klimatycznych
• Awans zawodowy. Potwierdzamy fakty, obalamy mity – część I
• Częstochowa. Konferencja i XVII Regionalne Forum Bibliotekarzy
• Casus. Wymogi formalne przy udzielaniu urlopu bezpłatnego
• Pytania do eksperta. Zwrot za zakup okularów