Pytania do eksperta. Łączenie urlopu z pracą


Pracownica administracji szkolnej przy jednym porodzie urodziła jedno dziecko. Przysługuje jej więc po urlopie macierzyńskim urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni. Po wykorzystaniu 18 tygodni urlopu rodzicielskiego pracownica zdecydowała się na pracę w okresie urlopu w wymiarze 1/4 etatu. Złożyła wniosek w tej sprawie do pracodawcy. Po upływie 21 dni, czyli trzech tygodni od złożenia wniosku, pracownica rozpocznie pracę, mając już wykorzystane 21 dni urlopu rodzicielskiego. Jak obliczyć wydłużenie jej urlopu rodzicielskiego. (S.R., Suwałki)

Urlop rodzicielski zostanie wydłużony o dwa tygodnie i pięć dni. W przypadku urodzenia dziecka przy jednym porodzie urlop rodzicielski  wynosi 32 tygodnie, a przy urodzeniu dwójki dzieci lub więcej 34 tygodnie. Istnieje jednak możliwość wydłużenia jego wymiaru. Ma to miejsce, gdy pracownik u pracodawcy udzielającego tego urlopu łączy korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą. Jednak w takim przypadku wymiar pracy nie może być wyższy niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Podjęcie pracy następuje po złożeniu przez pracownika wniosku, który pracodawca powinien otrzymać nie później niż na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków służbowych.

Łącząc pracę z urlopem rodzicielskim, pracownik może wydłużyć urlop rodzicielski maksymalnie do:

>> 64 tygodni w przypadku urodzenia, przysposobienia, przyjęcia na wychowanie jednego dziecka;

>> 68 tygodni w przypadku urodzenia, przysposobienia, przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka.

Okres, o który urlop rodzicielski ulega wydłużeniu, jest iloczynem liczby tygodni łączenia urlopu z pracą oraz z podjętym przez pracownika wymiarem czasu pracy.

W przedstawionym stanie faktycznym dyrektor powinien obliczyć, o ile zostanie wydłużony urlop rodzicielski. W tym celu wykonuje następujące działania:

1) należy ustalić część urlopu rodzicielskiego podlegającą wydłużeniu:

32 tygodnie – 21 tygodnie = 11 tygodni

2) kolejnym działaniem jest ustalenie wydłużenia urlopu rodzicielskiego:

11 tygodni x 1/4 etatu = 2,75 tygodnia = 2 tygodnie 5 dni i 2 godziny.

Urlop rodzicielski zostanie więc wydłużony o dwa tygodnie i pięć dni. Pracodawca pominie dwie godziny.

Jeżeli część urlopu rodzicielskiego powstała w wyniku łączenia pracy z urlopem nie odpowiada wielokrotności tygodnia, wówczas jest udzielana w dniach. Ponadto przy udzielaniu urlopu tydzień urlopu odpowiada siedmiu dniom kalendarzowym, a zatem każdy dzień to 1/7 tygodnia.

W okresie części urlopu rodzicielskiego powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia tego urlopu pracownik może również łączyć go z pracą. To spowoduje kolejne wydłużenie urlopu rodzicielskiego. W takiej sytuacji wymiar tej części urlopu oblicza się, dzieląc długość części urlopu powstałej w wyniku proporcjonalnego wydłużenia przez różnicę liczby 1 i wymiaru czasu pracy, w jakim pracownik zamierza łączyć korzystanie z tej części urlopu z wykonywaniem pracy.

Przykładowo pracownik w okresie 24 tygodni urlopu rodzicielskiego będzie świadczył pracę w wymiarze 1/4 etatu. Tym samym okres tego urlopu rodzicielskiego zostanie wydłużony proporcjonalnie o sześć tygodni:

>> 24 tygodnie x 1/4 wymiaru czasu pracy, co daje sześć tygodni.

W okresie wydłużonego urlopu rodzicielskiego (sześć tygodni) pracownik będzie w dalszym ciągu pracował w wymiarze 1/4 etatu, co spowoduje kolejne proporcjonalne przedłużenie urlopu, co wynika z następującego działania:

>> 6 tygodni : (1 – 1/4) = 6 tygodni : 3/4 wymiaru = 8 tygodni (dzielenie w tym przypadku to mnożenie przez odwrotność).

Okres urlopu rodzicielskiego w wymiarze 24 tygodni, w czasie którego pracownik pracował, zostanie wydłużony o osiem tygodni. W sytuacji gdyby pracownik nie pracował w czasie urlopu powstałego wskutek wydłużenia, to urlop 24-tygodniowy zostałby wydłużony jedynie o sześć tygodni.

Przyjmijmy, że inny pracownik po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i części urlopu rodzicielskiego na ostatnich 106 dni (15 tygodni i 1/7 tygodnia) urlopu rodzicielskiego wystąpił z wnioskiem o jego łączenie z pracą w wymiarze 1/2 etatu. W celu obliczenia wydłużenia urlopu rodzicielskiego należy wykonać następujące działania:

>> 15 i 1/7 tygodnia ( 106 dni) x 1/2 etatu = 53 dni.

O tyle zostanie przedłużony urlop rodzicielski pod warunkiem, że pracownica podczas wydłużenia nie będzie pracowała.

W przypadku gdy pracownik złoży wniosek, z którego będzie wynikało, że podczas wydłużenia urlopu także zamierza łączyć urlop z wykonywaniem pracy na 1/2 etatu, to urlop rodzicielski zostanie wydłużony:

>> 53 dni : (1 – 1/2) = 53 dni : 1/2 = 106 dni.

W okresie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński. Powstaje pytanie, czy w przypadku łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą pracownik traci prawo do tego świadczenia? Otóż nie. W sytuacji gdy pracownik zdecyduje się na łączenie pracy z urlopem rodzicielskim, to zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego. W takiej sytuacji zasiłek zostanie pomniejszony proporcjonalnie do podjętego wymiaru czasu pracy. Oznacza to, że wydłużenie urlopu rodzicielskiego spowoduje również wydłużenie prawa do otrzymywania świadczenia. Przykładowo, pracownik po wykorzystaniu 20 tygodni urlopu rodzicielskiego rozpoczął pracę u dotychczasowego pracodawcy na 1/2 etatu. Pozostało mu jeszcze 12 tygodni, które zostaną wydłużone do 24 tygodni – 12 tygodni : 1/2 etatu = 24 tygodnie. Za okres urlopów związanych z rodzicielstwem pracownik otrzymuje zasiłek macierzyński w wysokości 80 proc. postawy jego wymiaru. Oznacza to, że po podjęciu pracy na 1/2 etatu zasiłek będzie wypłacany w wysokości 40 proc. podstawy wymiaru.

Wielu pracodawców po otrzymaniu wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy w okresie urlopu rodzicielskiego niejako z marszu, automatycznie zmniejsza wymiar urlopu wypoczynkowego, traktując pracownika jako niepełnozatrudnionego. Jest to podstawowy błąd, który może pracodawcę kosztować karę grzywny za bezpodstawne obniżanie wymiaru urlopu wypoczynkowego. Pracownik, który łączy urlop rodzicielski z pracą u pracodawcy, który udzielił tego świadczenia, w dalszym ciągu jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Konsekwencją tego jest brak podstaw do pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego. Przy obliczaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego urlop rodzicielski traktuje się jak wykonywanie pracy, co oznacza, że za ten okres pracownik ma prawo do pełnego urlopu. Zasada ta dotyczy także łączenia pracy z urlopem rodzicielskim.

 

Podstawa prawna

art. 186 i nast. Kodeksu pracy



Joanna Skrobisz

 

Więcej prawnych pytań i odpowiedzi – GN nr 9-10 (e-wydanie)



Pozostałe artykuły w numerze 9-10/2021: