Od A do Z. Nauczanie oparte na dowodach (14). N – Nauczanie innych


W edukacji szkolnej warto wykorzystywać zadania polegające na przygotowaniu i poprowadzeniu lekcji przez uczniów i uczennice. Ważnym elementem może być tu przygotowanie materiałów pomocniczych…

Prawdopodobnie każda nauczycielka i każdy nauczyciel wie, czym jest tzw. piramida uczenia się Dale’a, zwana też trójkątem efektywności zapamiętywania. Model prezentowany jest podczas studiów, szkoleń i w wielu książkach. Przedstawia, jaki procent treści zapamiętujemy, stosując różne sposoby uczenia się. Który jest najefektywniejszy? Według najczęściej przytaczanej wersji zapamiętujemy aż 90 proc. tego, co mówimy i robimy jednocześnie (ćwiczenia, symulacje, rzeczywiste praktyczne działania), a zaledwie 10 proc. tego, co czytamy. Model występuje w różnych wariantach. W niektórych do najbardziej skutecznej aktywności w uczeniu się zaliczane jest również nauczanie innych.

 

Piramidalne bzdury

Piramida Dale’a z procentowymi oszacowaniami zrobiła zawrotna karierę. Problem w tym, że ma charakter niepopartego dowodami psychopedagogicznego mitu (por. Garstka, 2016, s. 213-229). Edgar Dale zajmował się wykorzystaniem materiałów audiowizualnych w toku edukacji. Stworzył m.in. schemat ukazujący różne rodzaje doświadczeń w edukacji ułożone według stopnia abstrakcyjności: działania ukierunkowane na konkretny cel; doświadczenia aranżowane (symulacje); doświadczenia dramowe; demonstracje (pokazy); wycieczki poglądowe; wystawy; programy telewizji edukacyjnej; filmy; nagrania oraz zdjęcia; symbole obrazowe i wreszcie symbole słowne. Schemat ten nie zawierał żadnych oszacowań procentowych i nie odnosił się do efektywności uczenia się.



(…)

 

Tomasz Garstka, psycholog

 

Cały tekst – tylko w Głosie Nauczycielskim nr 27-28 (e-wydanie)



Pozostałe artykuły w numerze 27-28/2021: