Jestem nauczycielem szkoły ponadpodstawowej. Chciałabym się dowiedzieć, czy w ciągu roku szkolnego dyrektor może zabrać nauczycielowi godziny ponadwymiarowe? (G.H., Janów Podlaski)

Zmiana liczby godzin pomadwymiarowych w ciągu roku szkolnego czy wręcz ich zabranie jest możliwe. Takie działanie nie narusza bowiem stosunku pracy, w tym wymiaru zatrudnienia. Jednak dyrektor powinien uzasadnić swoją decyzję.

Godziny ponadwymiarowe w szkole są to godziny zajęć dydaktycznych, które pozostają do realizacji po podzieleniu godzin przewidzianych do realizacji z uczniami na pensum. Jeżeli pozostają godziny, których liczba nie jest wystarczająca, aby dyrektor mógł zatrudnić nowego nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć bądź w niepełnym wymiarze zajęć, wówczas godziny takie przydziela nauczycielom zatrudnionym w szkole w pełnym wymiarze czasu pracy jako godziny ponadwymiarowe. W kompetencji dyrektora szkoły, który jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych tam pracowników, w tym nauczycieli, leży dokonanie podziału godzin ponadwymiarowych.

Dyrektor szkoły odpowiada bowiem za realizację zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych w szkole. Z uwagi na to, że godziny ponadwymiarowe są przeznaczone do realizacji zajęć dydaktycznych, dyrektor, przydzielając je nauczycielowi, powinien uwzględnić kwalifikacje danego nauczyciela. Dlatego też jeżeli są to np. godziny z języka polskiego, to powinien je realizować nauczyciel mający kwalifikacje do tego przedmiotu, jak też nauczający w klasach, w których realizuje zajęcia z języka polskiego.

Co do zasady godziny ponadwymiarowe przydzielane są danemu nauczycielowi na cały rok szkolny. W piśmie informującym o przydziale tych godzin dyrektor informuje nauczyciela o ich liczbie oraz realizowanych zajęciach w ramach tych godzin. Należy jednak zauważyć, że w szkole w ciągu roku szkolnego mogą zdarzyć się różne sytuacje, które będą miały wpływ na zmianę liczby przydzielonych godzin ponadwymiarowych, a nawet całkowite ich zabranie. Do tych sytuacji możemy zaliczyć chorobę nauczyciela, jego powrót z urlopu rodzicielskiego czy obniżenie wymiaru zatrudnienia nauczyciela na jego wniosek. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zmiana przydziału godzin powinna być ściśle uzasadniona. Na pewno nie może mieć miejsca sytuacja, kiedy w danym oddziale określonego przedmiotu naucza jednocześnie dwóch nauczycieli lub następuje zmiana nauczyciela nauczającego dany przedmiot podczas roku szkolnego.

Jeżeli dyrektor szkoły podejmie decyzję o odebraniu nauczycielowi części lub wszystkich godzin ponadwymiarowych, to nie korzysta w tym przypadku z form prawnych zmieniających wymiar zatrudnienia. Nie stosuje więc zarówno porozumienia zmieniającego czy wypowiedzenia zmieniającego. Ale dyrektor szkoły powinien przekazać nauczycielowi pisemną informację o zmniejszeniu liczby godzin ponadwymiarowych bądź całkowitym odebraniu. Brak zgody nauczyciela na zmniejszenie wymiaru godzin ponadwymiarowych lub całkowite ich zabranie nie ma mocy wiążącej dla decyzji dyrektora.

Podstawa prawna

art. 35 ustawy Karta Nauczyciela

Joanna Skrobisz

 

Więcej prawnych pytań i odpowiedzi – GN nr 5-6 (e-wydanie)

Pozostałe artykuły w numerze 5-6/2021:

• Pełnym głosem. Czy pacjent przeżyje?
• Felieton. Dezintegracja
• Częściowy lockdown w oświacie przedłużony do 14 lutego
• 76. rocznica wyzwolenia Auschwitz. Los i cierpienie najmłodszych ofiar wojny i Holocaustu
• W Auschwitz Niemcy zamordowali ponad 232 tys. dzieci. Ocalały nieliczne
• Przedszkola na pierwszej linii frontu. W Warszawie de facto nauczycielom odebrano urlopy
• Dziecko jako świadek historii. Pamięć o ofiarach Holokaustu*
• Felieton. Ostatnia deska ratunku
• Szczepionka AstraZeneca dla nauczycieli? Rząd próbuje łagodzić kontrowersje po ogłoszeniu nowej listy kolejkowej
• Film o ZNP. Warto pokazać innym naszą historię i obecną działalność
• Jak radzić sobie ze stresem oraz obciążeniami związanymi z pracą podczas pandemii?
• Wsłuchujemy się w potrzeby nauczycieli – to ważne, szczególnie w czasie pandemii
• Społeczna inspekcja pracy chroni pracowników, ale działalność SIP służy wszystkim, także uczniom i rodzicom
• Walczymy o to, żeby przetrwać. To nie jest normalne życie, to nie jest normalna praca, to nie jest normalna szkoła
• Joe Biden: Praca, którą wykonują nauczyciele, ma niezwykłe znaczenie dla narodu
• Genetyk: Można domniemywać, że sporo nauczycieli przechorowało COVID-19
• Za co właściwie płaci państwo, a ściślej mówiąc, podatnicy, w ramach tzw. edukacji domowej?
• Winien administrator, a nie ciekawscy. Śląski Uniwersytet Medyczny ukarany
• Dyrektor: Otworzyłem szkołę dla ósmoklasistów
• Jak gminy organizują uczniom z niepełnosprawnościami dowóz do placówek oświatowych
• Od A do Z. Nauczanie oparte na dowodach (2). A – Analogie w edukacji
• Psycholog: Edukacja znalazła się na bocznym torze
• Felieton. Nauczyciel powinien…
• Awans zawodowy. Jak być dobrym opiekunem stażu?
• Dlaczego władze nie widzą, że my tak samo jak nauczyciele w szkołach narażamy życie i zdrowie w pracy
• Casus. Prolongata zbliżania przedmiotów